نتایجی جدید از علت بروز عارضه‌ای قدیمی در مزارع سویای گلستان
محقق بخش بیماری شناسی گیاهی مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان گفت: نتایج بررسی‌های چندین ساله محققان این مرکز و محققان موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور نشان داد که همراهی برخی از عوامل بیماری‌زا می‌تواند در بروز عارضه اختلال در غلاف بندی سویا نقش مؤثری داشته باشد.
دکتر سمیرا شاملی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: یکی از معضلاتی که از حدود سال ۶۷ همه ساله با شدت و ضعف‌های مختلف در مزارع استان گلستان وجود داشته، عارضه اختلال در غلاف بندی محصول سویا است که به شکل کم و بد باردهی نمایان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزان معمولاً این عارضه را به‌عنوان علوفه‌ای شدن سویا می‌شناسند، افزود: این عارضه معمولاً در مزارعی که دیر کاشت بوده، با شدت بیشتری رخ می‌داده و خسارات سنگینی برای کشاورزان در پی داشته است.
این محقق خاطرنشان کرد: از همان سال‌های ابتدایی، تیم تحقیقاتی برای بررسی عوامل بروز اختلال در غلاف بندی محصول سویا تشکیل شد و بررسی اثر ارقام، بذور، بیماری‌ها، آفات، تغذیه و… در ایجاد این عارضه در دستور کار قرار گرفت.
شاملی ادامه داد: در آن زمان با وجود تجهیزات و امکانات محدود، اقدامات ارزشمند و خوبی صورت گرفت و رد پای چند نوع ویروس در بوته‌های دارای عارضه پیدا و احتمال تأثیرگذاری آنها در این عارضه مطرح شد.
وی خاطرنشان کرد: مجدداً از سال ۹۳ و ۹۴ با اوج‌گیری دوباره این عارضه در سطح مزارع گلستان، بررسی علت بروز این عارضه با توجه به در اختیار قرار گرفتن امکانات آزمایشگاهی جدید، در دستور کار قرار گرفت.
شاملی با اشاره به اینکه طرح بزرگ ملی در این راستا تعریف شد، گفت: برای این منظور تیم تحقیقاتی با حضور محققان مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان و همچنین محققان موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور و با ریاست دکتر فرجی رئیس مرکز تحقیقات گلستان تشکیل شد. پایش و نمونه‌برداری از مزارع سویا در تمامی شهرهایی که در آن سویا کشت می‌شد به مدت سه سال صورت گرفت. به‌صورت همزمان در ایستگاه تحقیقاتی مرکز نیز اقدام به کشت سویا شد و با کرت‌هایی به‌وسیله تور از ابتدای کشت ایزوله شد.
این محقق مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان بیان کرد: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، ویروس‌هایی که به‌عنوان عامل احتمالی بروز این اختلال مطرح‌شده بودند هم در بوته‌های دارای عارضه و هم در بوته‌های بدون عارضه ردیابی شدند و ارتباط معناداری بین ویروس‌های مورد بررسی و عارضه اختلال مشاهده نشد.
شاملی گفت: در ادامه و در راستای تکمیل مطالعات جامع عارضه اختلال، پروژه دیگری تحت نظر خانم دکتر غایب از موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی و با همراهی محققان مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان اجرا شد و نقش عامل دیگری به نام “فیتوپلاسما”در بروز عارضه مورد بررسی قرار گرفت. تمامی کارهای تحقیقاتی که در مرحله قبل بر روی عامل ویروسی انجام شد، مجدداً برای بررسی تأثیر عامل فیتوپلاسما در دستور کار قرار گرفت.
وی تصریح کرد: بررسی‌ها نشان داد که همراهی عامل فیتوپلاسما می‌تواند در بروز عارضه اختلال در غلاف بندی محصول سویا نقش داشته باشد؛ البته تحقیقات تکمیلی در این خصوص در حال انجام است.
این محقق خاطرنشان کرد: در بحث مدیریت عارضه کاری که صورت می‌گیرد، پیشگیری است. در حال حاضر کشاورزان با مبارزه شیمیایی به‌موقع علیه آفات مکنده که علاوه بر تغذیه مستقیم از گیاه به‌عنوان ناقل عوامل بیماری‌زا نیز فعالیت می‌کنند، می‌توانند جلوی بروز عارضه را بگیرند. زمان شروع سمپاشی‌ها برای مدیریت این اختلال، از زمان آغاز فعالیت آفات مکنده در مزرعه شروع می‌شود که باید با توجه به توصیه‌های کارشناسی در زمان مناسب مبارزه شیمیایی صورت گیرد.
