بهترین خوراک دام

اگر شما هم جز افرادی هستید که به پرورش دام ها از جمله گوسفند یا گاو علاقه دارید، بهتر است در ابتدا از نحوه تغذیه مناسب آنها اطلاعاتی کسب کنید تا بتوانید بهترین بازدهی از دام را داشته باشید. به یاد داشته باشید بهداشت صحیح و فراهم کردن بهترین خوراک دام ضرروی است و دام سالم تر و با  کیفیت تری را خواهید داشت. در این مقاله قصد داریم تا با انواع غذاهای مورد استفاده برای دام و بهترین خوراک دام آشنا شویم.

دام ها به چه مواد مغذی نیاز دارند؟
دام ها مانند سایر جانداران به تمام مواد مغذی که مورد نیاز متابولیسم بدنی آن هاست نیاز دارند یعنی :

انرژی: دام ها به مواد غذایی نیاز دارند که انرژی آن ها را تامین کند تا این انرژی برای فعالیت های حیاتی دام و رشد آن مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که انرژی برای دام تامین نشود ممکن است دام شما دچار مشکل تغذیه ای شود.

آب: این ماده برای همه موجودات زنده نیازی ضروری است که دام ها نیز از این مورد مستثنی نیستند.

پروتئین: پروتئین یکی دیگر از موارد ضروری در تغذیه دام است که بر کیفیت تولید گوشت تاثیرگذار است. برای تامین پروتئین می توانید از یونجه یا کنجاله دانه روغنی استفاده کنید

مواد معدنی: دام ها در جیره غذایی خود به نمک نیز احتیاج دارند که می توانید این مورد را با سنگ نمک تامین کنید همچنین تامین آن ها از نظر مواد معدی بسیار ضروری است.

ویتامین ها: برای رشد بهتر و ساخت بهتر استخوان های دام شما باید ویتامین های مورد نیاز دام را تامین کنید از جمله این ویتامین ها مانند ویتامین D است.

علاوه بر موارد ذکر شده، دام ها به مواد مغذی دیگر از جمله لیپید ها(چربی ها)، کربوهیدرات و اسید های آمینه هم نیاز دارند.
در ادامه بهترین خوراک ها برای دام را بررسی می کنیم که می توانند تمامی مواد مغذی بالا را برای دام شما تامین کنند.

چند نوع خوراک دام داریم؟
خوراک دام ها به صورت کلی به سه دسته تقسیم می شوند که عباتند از :
۱. علوفه ها
۲. کنسانتره دامی
۳. ضایعات

علوفه ها مهم ترین بخش تغذیه یک دام هستند که از مواد پروتئینی و مغذی فراوانی تشکیل شده اند. همچنین ارزش غذایی فوق العاده ای دارند.
کنسانتره های دامی، تغذیه ای برای دام ها به صورت صنعتی و حرفه ای است که غنی از همه موارد غذایی برای دام است. همچنین بسیار خوش خوراک است.

۱. علوفه ها
به صورت کلی، به هر خوراکی گیاهی که دارای حجم زیاد و ارزش غذایی باشد علوفه می گویند. علوفه های مورد نیاز برای دام عبارتند از:
• یونجه: یونجه از جمله علوفه هایی است که ارزش غذایی بسیار زیادی دارد. در علوفه ها مواد مغذی مانند پروتئین و کلسیم بسیار زیاد یافت می شود. این علوفه برای تمامی دام ها مناسب است به خصوص برای گاو شیری.
• علف باغ: این نوع از علوفه نیز ارزش غذای زیادی دارد و منجر به چرب شدن شیر گاو می شود. همانطور که می دانید دام ها در هنگام غذا نشخوار می کنند که علف باغ به دلیل داشتن ساقه های بلند باعث می شود تا نشخوار دام ها زیاد تر شود . از علف باغ برای جلوگیری کردن از خروج سریع خوراک های آردی نیز استفاده می شود.
• سیلاژها: سیلاژ هم جز علوفه ها حساب می شود که به هضم بهتر غذا و همچنین استفاده از علوفه های خشک در فصل های زمستان و پاییز مورد ساتفاده قرار می گیرد. ذرت خرد شده و سیلو شده را سیلاژ می نامند.
• کاه ها: این نوع از علوفه ها ارزش غذایی زیادی ندارد. دلیل بی ارزش بودن آن خشک بودن و پر حجم بودن است. عموما کاه ها جلوی هضم و مصرف بیشتر غذا را می گیرند، البته در صورتی که در جیره غذایی زیاد استفاده شود.
اگر کاه را به صورت غنی شده استفاده کنید، ارزش غذایی آن بیشتر می شود.
نکته مهم در مصرف کاه این است که کاه جو به نسبت بهتر از کاه گندم و کاه گندم به نسبت بهتر از کاه برنج است و ارزش غذایی بیشتری دارد.
نکته مهم دیگری در مصرف کاه وجود دارد، به این صورت که برای دام های سنگین بیاد از کاه هایی که رشته بلندتری دارند استفاده کنید.

۲. کنسانتره دامی:
کنسانتره به صورت کلی از مخلوط علوفه های آردی به همراه ویتامین ها و مواد معدنی ساخته می شوند.
برای هر دام، باید از مقدار معینی کنسانتره در کنار علوفه استفاده کنید. کنسانتره در صورت استفاده به مقدار لازم برای هر دام بسیار مفید است و ارزش غذایی زیادی دارد. اما اگر از آن زیاد در جیره بندی استفاده کنید ممکن است برای دام خطرساز شود. کارخانه خوراک دام و طیور مهرادان با بهره گیری از بهترین متخصصان توانسته بهترین کنسانتره های دامی را وارد بازار کند.

• جو و گندم و ذرت
• تفاله مرکبات و تفاله چغندر
• سبوس گندم و کنجاله سویا
• کنجاله های هسته خرما و آفتابگردان و کلزا
• مکمل دامی و نمک و اوره۳. ضایعات در تغذیه دام:
برخی از مواد غذایی هستند که به عنوان ضایعات شناخته می شوند اما دارای ارزش غذایی هستند.

از جمله ضایعاتی که می توانید استفاده کنید عبارتند از :
نان خشک:
نان خشک غذایی است که از آرد تولید شده پس برای دام می تواند مفید باشد. تنها باید به مواردی برای استفاده از نان خشک دقت کنید که عباتند از:
• مراقب باشید که نان خشک شما کپک نزده باشد.
• نان خشک را بگردید تا از مواد پلاستیکی یا سوزن و شیشه و… دور باشد. نان خشک اصولا به صورت صحیح جمع نمی شود پس ممکن است مواردی مثل بالا در بین آن ها وجود داشته باشدکه برای دام شما خطرساز می شود.

سبوس برنج:
از جمله بهترین نوع سبوس برنج، دانه های برنج است که به صورت آرد در آمده است. استفاده از انواع دیگر سبوس برنج توصیه نمی شود.

ملاس:
ملاس از جمله مواردی است که تولید انرژی زیادی برای دام می کند همچنین می تواند جایگزین مناسبی برای جو و ذرت باشد.استفاده از ضایعات در تغذیه دام ها می تواند برای شما کم هزینه تر از موارد دیگر باشد. همچنین کارخانه ها می توانند بهتر و بیشتر از محصولات فرعی استفاده کنند.

۸ نکته مهم در تغذیه علوفه و کنسانتره برای دام ها
۱. اگر  شما گاو شیری روستایی دارید، درصورتی که گاو شما حدود ۸ کیلوگرم شیر در طول یک روز تولید کند احتیاجی به کنسانتره در برنامه غذایی آن ندارید. تنها  علوفه های مرغوب می تواند نیاز گاو شما را تامین کند.
۲. در صورتی که گاو شما در طول روز بیش از ۸ کیلوگرم شیر تولید کرد برای تغذیه او از کنسانتره استفاده کنید.
۳. برای گاوهایی که تولید شیر زیادی دارند برای هر یک کیلوگرم شیر، از نیم کیلوگرم کنسانتره استفاده کنید. از علوفه های مرغوب و تازه نیز غافل نشوید.
۴. اگر می خواهید برنامه جیره غذایی را عوض کنید به صورت ناگهانی و یکدفعه اینکار را نکنید چون تغییر عادت دام می تواند به آن آسیب برساند.
۵. اگر می توانید علوفه و کنسانتره را باهم مخلوط کنید. درصورتی که امکان انجام این کار نبود، علوفه وکنسانتره را در طول زمانی بسیار کم به دام بدهید.
۶. توجه داشته باشید در صورت استفاده زیاد از کنسانتره، چربی شیر دام شما کاهش می یابد.
۷. درصورت کم شدن چربی شیر می توانید از کنجاله تخم پنبه استفاده کنید. همچنین در تغذیه دام از علوفه های مرغوب که طول بلندی دارد استفاده کنید.
۸. نکته آخر برای تهیه غذای مورد نیاز دامتان این است که مقدار علوفه یا کنسانتره برای هر دامی متفاوت است باید با توجه به نوع دام و وضعیت آن مقدار مورد نیاز تغزیه او را فراهم کنید.

منبع: www.mehradan.com