نژاد های مختلفی از بوقلمون (بومی، بیوتی، نیکولاس، هیبرید و…) وجود دارد. برای کسانی که می خواهند تازه شروع به پرورش بوقلمون نمایند، انتخاب نژاد بوقلمون بومی اصلاح شده، بهترین گزینه و مقرون به صرفه است. این بوقلمون ها ۶ الی ۷ ماه رشد می کنند و در این زمان حدود ۳۵ کیلو دان می خورند و به وزنی حدود ٧ کیلو می رسند. برای پرورش بوقلمون باید هدفتان را مشخص کنید یعنی بدانید که می خواهید فقط جوجه بوقلمون بخرید و تبدیل به بوقلمون گوشتی نمایید یا قرار است بوقلمون مولد جهت گرفتن تخم نطفه دار بوقلمون تولید کنید و یا قصد تولید جوجه یک روزه بوقلمون را دارید.
بهترین زمان برای شروع پرورش بوقلمون:
پرورش بوقلمون به شیوه سنتی در کشور ما در استان‌های خراسان، گیلان، مازندران آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، استان مرکزی، فارس، اصفهان و کرمان متداول است. بنابراین در این مناطق که شرایط اقلیمی منطقه مناسب است، پرورش گله‌های کوچک باید در ماه‌های گرم سال آغاز شود تا نیاز به تجهیزات گران قیمت، برای گرم کردن به حداقل برسد. توجه داشته باشید، در آغاز باید با جوجه بوقلمون شروع کرد.
معایب و مزایای خرید بوقلمون های مولد: بوقلمون های مولد نسبت به بوقلمون های گوشتی قیمت بالاتری دارند، اما بدون حضور بوقلمون های نر قابلیت جوجه کشی از تخم های آنها وجود نخواهد داشت . بنابراین باید به ازای هر ۳ الی ۴ عدد بوقلمون ماده یک بوقلمون نر سالم و سرحال نیز خریداری کنید. خرید بوقلمون های مولد به این دلیل بهتر است که راندمان جوجه کشی به شدت بالا می رود و تخم های تولید شده بسیار با کیفیت تر و تازه تر از تخم های نطفه دار خریدار شده خواهد بود زیرا ما بر کیفیت زندگی و تغذیه بوقلمون ها دخالت مستقیم خواهیم داشت.
معایب و مزایای خرید تخم نطفه دار بوقلمون : تخم ها قیمت پایین تری نسبت به بوقلمون ها دارند اما به این دلیل که از کیفیت نطفه درون تخم ها با خبر نیستید و از این رو راندمان جوجه کشی پایین خواهد آمد.
دستگاه جوجه کشی بوقلمون بخرید: برای داشتن واحد جوجه کشی بوقلمون به دستگاه جوجه کشی بوقلمون نیاز دارید . این دستگاه با دستگاه های جوجه کشی مرغ تفاوتی ندارد و فقط به شانه های پلاستیکی مخصوص تخم بوقلمون مجهز است .
محیط و شرایط لازم برای پرورش بوقلمون
۱)دمای مناسب برای پرورش بوقلمون: در ابتدای پرورش بوقلمون دما باید در حدود ۳۴ الی ۳۶ درجه سانتی گراد باشد و رفته رفته دما را کاهش دهید یعنی دما در اواخر هفته اول باید ۳۲ درجه سانتی گراد در هفته دوم ۲۹، هفته سوم ۲۶، درهفته چهارم ۲۴ درجه سانتی گراد، هفته پنجم ۲۱ درجه سانتی گراد و ازهفته ششم تا پایان دوره دما نباید کمتر از ۱۸درجه سانتی گراد باشد.
۲) فضای مورد نیاز برای پرورش بوقلمون : در هفته اول ۳۰جوجه درهر متر مربع، در هفته دوم تا چهارم تعداد ۲۰ جوجه، درهفته پنجم و ششم تعداد ۱۰ جوجه، درهفته هفتم و هشتم تعداد ۸ جوجه، در هفته نهم تا دوازدهم تعداد ۵ عدد ودر هفته سیزدهم تا بیستم تعداد ۲-۳ بوقلمون درهر متر مربع پرورش داده می شوند.
۳)مقدار نور برای پرورش بوقلمون در فضای باز: برای پرورش بوقلمون شدت نور و رنگ نور هر دو تاثیر دارد . نور قرمز و سبز هر دو اثر خوبی از نظر رشد نسبت نور سفید در بوقلمون ها دارند. استفاده از نور آبی، به مدت ۲۴ ساعت اثر بدی بر بوقلمون دارد. در ۴۸ ساعت اول در تمام مدت شبانه روز درسالن نگهداری جوجه بوقلمون ها باید از نور استفاده کرد. اما پس از عادت کردن جوجه بوقلمون ها به خوردن و آشامیدن به مرور نور را باید کم کرد و به ۱۴ الی ۱۸ ساعت رساند. شدت نور نیز اهمیت دارد و معمولاً در۴۸ ساعت اول باید از نور شدیدتر و سپس از نور ضعیف تر استفاده نمود. در ۶-۲۲ هفتگی باید از نور با شدت کم و به مدت ۱۴ ساعت استفاده نمود. در ۲۲-۳۰هفتگی مدت روشنایی روز باید ۱۰-۱۲ ساعت باشد .
۴) تهویه و رطوبت مورد نیاز برای پرورش بوقلمون: جوجه بوقلمون برای رشد به هوای تازه و تمیز نیاز دارد. بنابراین بهتر است با استفاده از پنجره های تهویه ای و هواکش های برقی تهویه را کنترل کرد. اما نباید تهویه سبب سرد شدن سالن شود. برای هر مترمربع آشیانه، حداقل یک دهم مترمربع پنجره در نظر گرفته شود. وجود رطوبت درداخل سالن و هرگونه بوی نامناسب دلیل از نشانه های نقص تهویه است. سالن نگهداری جوجه ها باید خشک باشد اما اگر خشکی هوا بیش ازحد باشد رشد پرها کم می شود. رطوبت سالن باید حدودا ۶۵ الی ۷۰ درصد باشد تا هوای سالن خشک و گرد و خاکی نشود.
۵) بستر کف سالن پرورش بوقلمون: برای پرورش بوقلمون باید به بستر کف سالن توجه کنید زیرا وزن زیاد این پرنده، مخصوصا در نژاد های بومی اصلاح شده، موجب فشار بسیار زیادی به پای پرنده می شود پس باید بستر برای پرورش بوقلمون نرم و مناسب باشد. بستر های متفاوتی در نقاط مختلف با توجه به شرایط اقلیمی منطقه مانند پوشال، کلش، خاک اره، رول های مقوایی، کاغذ (روزنامه)، ماسه و… پیشنهاد می شود. پیشنهاد می شود برای بستر از پوشال نراد به ضخامت حداقل ۷ سانتی متر استفاده کنید زیرا این بستر نرم و جاذب رطوبت است و به علت اندازه آن، بوقلمون نمی تواند آن را بخورد. اما بستر های دیگر مانند ماسه را نمی توان درست ضدعفونی کرد و این بستر رطوبت را به خوبی جذب نمی کند. خاک اره به دلیل کوچک بودن و مصرف توسط پرنده مشکلاتی به وجود می آورد. کاغذ یا مقوا جاذب رطوبتی خوبی نیستند و به دلیل ضخامت کم همیشه سرد و سفت است .
تغذیه جوجه بوقلمون: توجه به نوع تغذیه این پرنده ضروری است، هرچند می‌توان به آن از باقیمانده میوه و سبزجات داد، ولی بهتر است نوع تغذیه بر اساس رژیم غذایی‌شان در نظر گرفته شود. جوجه‌های بوقلمون دو مرتبه در روز غذا می‌خورند. دانخوری باید طوری پر شود که تا در مرتبه بعدی مقداری از دانه‌ها باقی مانده باشند. تمیز نگه داشتن و ضد عفونی کردن ظرف غذاخوری پرنده لازم است هفته‌ای یک بار انجام شود. برای اینکه جوجه بوقلمون‌ها را به خوردن ترغیب کنند، مقداری از جو خرد شده، مقداری از شیر و برخی از تخم مرغ پخته و خرد شده و یا غذای سبز استفاده می‌کنند.
جوجه بوقلمون نیز بسیار کم هوش و بی استعداد است و از این رو یکی از اشکالات اولیه پرورش بوقلمون عدم فراگرفتن طرز غذا خوردن و آشامیدن است. به این منظور لازم است در روز‌های اول نهایت دقت و توجه و حوصله را نمود تا جوجه‌ها طرز خوردن و آشامیدن را فرا بگیرند.
