روند تولید جهانی گوشت مرغ کند می‌شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم– نقدی بر گزارش چشم انداز غذا فائو در بخش تولید و تجارت گوشت مرغ ؛ سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارشی با عنوان «چشم انداز غذا – گزارش دوسالانه در مورد بازارهای جهانی مواد غذایی: ژوئن ۲۰۲۰» که در اوایل ماه جاری میلادی منتشر نموده است، میزان تولید و تجارت انواع مختلف محصولات غذایی اعم از گندم، غلات، برنج، دانه های روغنی، گوشت، شکر و محصولات آبزیان را در دنیا بررسی قرار داده و پیش بینی هایی را در این زمینه ارائه داده است.

در این یادداشت بیشتر روی محصول گوشت مرغ تمرکز می کنیم، ایران جزو ۱۰ کشور اول دنیا در تولید گوشت مرغ می باشد و به نظر می رسد بررسی و تحلیل آمارهای جهانی برای فعالان در این صنعت و کارشناسان می تواند افق دید روشنی را برای این عزیزان نمایان کند.

برای اطلاع بیشتر خوانندگان «تسنیم» به تحلیل برخی آمارهای ارائه شده در این زمینه می پردازیم، نکته ای که در این گزارش قابل توجه بود تأثیر متفاوت کرونا در محصولات مختلف و رفتارهای متفاوت کشور ها در برخورد با این پاندمی بود. دلیل این امر هم سیاست مختلف کشورها در رویارویی با این بیماری بود که با تعطیلی و یا قرنطینه کردن الگوی رفتاری متفاوتی را در بخش تولید، مصرف و تجارت هر محصول داشت.

در ایران هم رفتارها متفاوت بود، با اینکه مصرف کاهش پیدا کرده بود و بازار شب عید که میزان گوشت مرغ بیشتری مصرف می شود به‌دلیل همین همه گیری، تقاضای بازار داخلی ایران به شدت نزول کرده بود جالب اینجاست که در نقطه ی مقابل تولیدکنندگان با تولید به میزان روال گذشته و انباشت محصول مواجه شدند و بسیاری از آنان مجبور شدند برای برون رفت از بحران، زیر قیمت بازار محصول خود را به فروش برساندند. البته در برهه ای از زمان هم سازمان تعاون روستایی به کمک مرغداران آمد تا مرغداران ضرر کمتری را متحمل شوند؛ البته که مشکلات تأمین نهاده های دامی مقوله ای بسیار تأثیرگذار است که در اینجا درباره ی آن بحث نمی کنیم.

بازار گوشت مرغ دنیا به چه سمتی می رود

در آمارهای ارائه شده توسط سازمان ملل پیش بینی می شد در سال جاری میلادی، تولید گوشت مرغ با رشد ۲.۴ درصدی مواجه باشدکه تقریباً ۵۰ درصد از این نرخ رشد محقق شد. براساس همین اطلاعات، تولید جهانی گوشت مرغ قرار بود به حدود ۱۳۷میلیون تن برسد. این در حالی است که تولید جهانی این محصول در سال  ۲۰۱۹  به میزان ۱۳۳.۶میلیون تن بود.

با توجه به میانگین رشد جهانی، طبیعتاً انتظار داریم تا نرخ رشد متنوعی را از کشورها شاهد باشیم. در حالی که پیش بینی ها از افزایش تولید گوشت مرغ در چین، اتحادیه اروپا، برزیل و مکزیک خبر می دهد، FAO پیش بینی می کند در کشورهایی نظیر هند، تایلند، ترکیه و ایالات متحده شاهد کاهش تولید باشیم. اثرات مستقیم و غیرمستقیم بیماری ویروس کرونا (COVID-19) و همچنین رفتار مختلف و سیاست های کشورها در قبال این موضوع دلیلی بر این اختلاف می باشد.

جالب اینجاست که کشور ایران با وجود تولید ۲.۷ میلیون تن گوشت مرغ و کسب رتبه ی هفتم تولید در جهان در هیچ جای گزارش اشاره ای به آن نشده است و با توجه به ارائه آمارهای سالانه توسط وزارت جهاد کشاورزی که در وب سایت این وزارتخانه موجود می باشد، بیشتر به نظر می رسد مسائل سیاسی در ارائه این آمارها هم تأثیر گذارند. رفتار بازار تولید گوشت مرغ در ۷ کشور دارای رتبه ی برتر تولید گوشت مرغ در آمارهای فائو به شرح ذیل است:

چین

فائو در این گزارش عامل اصلی رشد تولید گوشت مرغ در این کشور را بالا ماندن قیمت گوشت خوک با توجه به تلفات تولید ناشی از تب خوکی آفریقایی می داند که به تبع آن مردم به مصرف گوشت مرغ روی آورده اند و باعث افزایش تولید در این بخش شده است

اتحادیه اروپا

در اتحادیه اروپا عامل رشد تولید گوشت مرغ چیز دیگری است، توسعه تأسیسات واحد های فرآوری مرغ (کشتارگاه ها) باعث رشد تولید در اتحادیه اروپا شده است. به همین موضوع مرغداران به راحتی فضای مرغداری و میزان تولید خود را توسعه داده اند.

برزیل

افزایش تولید در برزیل ناشی از تقاضای شدید بازار صادراتی این محصول می باشد. در همین حال، تقاضای بازار داخلی این کشور نیز افزایش پیدا کرده است و برزیل با توحه به سرمایه گذاری های زیادی در سالهای گذشته در افریقای جنوبی در این صنعت نموده است توانسته جوابگوی تقاضاها باشد و فارم های افریقای جنوبی کمک شایانی به این کشور نموده اند.

مکزیک

در مکزیک با توجه به دستیابی به نهاده های ارزان، هزینه تولید خوراک نسبتاً ارزان می باشد و همچنین اصلاح ژنتیکی صورت گرفته در بخش مرغ گوشتی، باعث شده امسال تولیدمرغ در این کشور نرخ رشد بالایی پیدا کند.

هند

قرنطینه های صورت گرفته به‌دلیل کرونا، تأثیر منفی در تولید این کشور داشته و باعث رشد معکوس درپیش بینی های صورت گرفته در تولید گوشت مرغ هند شده است و شاهد کاهش تولید از چشم انداز پیش بینی ها هستیم و به نوعی هند از برنامه ی تولیدی خود عقب تر است.

تایلند

در تایلند، با بسته شدن اجباری فروشگاه های های مواد غذایی و فروشندگان خیابانی تقاضای داخلی با محدودیت و کاهش مواجه شده است و این امر باعث کاهش تولید گوشت مرغ در این کشور شده است.

ایالات متحده

با توجه به این که تمامی فروشگاه های خدمات مواد غذایی بسته شده اند و همینطور کمبود نیروی کار در نتیجه بیماری همه گیر کووید ۱۹، پیش بینی می شود تولید گوشت مرغ در ایالات متحده امسال کاهش یابد. از آنجا که ممکن است الزامات لازم برای حفظ فاصله اجتماعی طولانی شود، پیش بینی ها از کاهش راندمان تولید در این کشور خبر می دهند.

پیش بینی رکود در تجارت بین المللی گوشت مرغ

در مقایسه با سال گذشته میلادی، تجارت گوشت مرغ در دنیا با کاهش ۱۴ میلیون تنی روبروست. نرخ این کاهش ۰.۳٪ می باشد. در ۴ سال گذشته که بطور متوسط سالیانه ۲.۹ درصد شاهد رشد این بازار بودیم که اختلاف فاحشی را در این آمارهای مشاهده می کنیم.

در مورد تولید کشورهای صادر کننده مرغ، انتظار نمی رود که همگی به یک اندازه تحت تأثیر قرار گیرند. در حالی که تقاضای واردات گوشت مرغ از کشورهای چین (تا حدود ۱۷٪ نسبت به سال قبل میلادی)، ژاپن و مکزیک بیشتر شده است، از سوی برخی کشورهای مهم واردکننده مانند کوبا، عربستان سعودی و آفریقای جنوبی شاهد کاهش درخواست واردات هستیم.

حجم تجارت خارجی ایالات متحده، برزیل و بلاروس در حال افزایش بوده و در مقابل، برخی صادرکنندگان سنتی از جمله آرژانتین، تایلند و ترکیه، شاهد رکود، دمپینگ و کاهش تقاضا از بازارهای بین المللی هستند که باعث کاهش تجارت خارجی آنها خواهد شد.

روند جهانی گوشت: تولید، تجارت، قیمت

پیش بینی فائو از تولید کلی گوشت در جهان اعم از سفید و قرمز در سال ۲۰۲۰ به میزان ۳۳۳ میلیون تن می باشد که این میزان در سال گذشته ۳۳۸.۹ میلیون تن تخمین زده می شد که برنامه ی تولید سال جاری میلادی دچار ۱.۷% انحراف می باشد.

در میان انواع گوشت تولیدی، مرغ تنها موردی است که احتمالاً افزایش تولید قابل توجهی داشته است. میزان تولید گوشت خوک دنیا به دلیل شیوع بیماری تب خوکی آفریقایی با ۸ درصد کاهش به رقم در ۱۰۱ میلیون تن می رشد، در مورد تولید گوشت گاو هم با حدود ۱٪ کاهش به رقم ۷۲ میلیون تن و گوشت گوسفند هم با همان میزان کاهش به رقم میزان کاهش ۱۶.۲ میلیون تن خواهد رسید.

براساس شاخص قیمت گوشت، قیمت ها بطور کلی طی ۵ ماه اول سال ۲۰۲۰ به طور پیوسته در حال کاهش اند. انباشت تولید از عوامل اصلی اختلال این بازار است.  براساس این گزارش، واردات چین همچنان محرک اصلی تجارت جهانی گوشت خواهد بود، پیش بینی ها حکایت از معامله ۳۷ میلیون تن گوشت در سال ۲۰۲۰ دارد که شاهد رشد ۲.۴٪ نسبت به سال گذشته هستیم. با این حال ، این قیمت گوشت نسبت به سال گذشته میلادی ۶.۸٪ کمتر شده است.

با رکود تجارت گوشت مرغ ، گوشت گاو و گوشت گوسفند، پیش بینی می شود که همه میزان کاستی ها در بازار گوشت خوک جبران شوند.