مختصری در مورد زراعت زعفران
زعفران از گياهان زراعتي قديمي ايران است كه موارد استفاده صنعتي، داروئي و غذايي متعددي دارد. اين گياه در اغلب مناطق جنوب خراسان و اصطهبان فارس كشت مي شود.
زراعت زعفران به سبب نيازمندي به آب كم در خارج از فصل زراعي و همچنين ايجاد درآمد مناسب براي زارعين از اهميّت فراواني در مناطق خشك كشور ايران برخوردار است.
زعفران را مي توان در دشت ها و دامنه هاي آفتابگير كه سرماي زمستانه سخت ندارند و نيز داراي تابستان گرم، آفتابي و نسبتا خشك ولي بهار و پائيز ملائم هستند، كشت نمود.
قسمت خوراكي زعفران همان مادگي سه شاخه اي است كه در وسط گل هاي بنفش رنگش وجود دارد.
زعفران خواهان زمين هاي نسبتا سبك، فاقد شوري و با كود دامي زياد مي باشد.
انتخاب بذر در زراعت زعفران:
اندازه پيازهاي زعفران حدوداً حدواسط فندق و گردو است.
در مواقع كاشت پيازهاي زعفران بايد غلاف لايه مانند و قهوه اي رنگ روي آنرا با دقت جدا نمود بطوريكه فقط آخرين لايۀ نازك بر روي پياز باقي بماند.
هر هكتار کاشت زعفران به حدود ۳ – ۲ تن پياز نياز دارد.
مزرعه زعفران در سال هاي ۱۰ – ۷ زيرورو مي شود و پيازهاي حاصله براي كشت نمودن مزارع جديد استفاده مي شوند.
كاشت زعفران:
زمين زراعت زعفران را در پائيز شخم مي زنند و آن را در ضمن بهار و تابستان با افزودن كود دامي تقويت مي كنند و همچنين با علف هاي هرزش به خوبی مبارزه مي نمايند.
پيازهاي زعفران را به روش هاي زير مي كارند:
الف- روش پشته اي كه پيازها را به صورت رديفي بر روي پشته هاي كم ارتفاع مي كارند.
ب- در داخل كرت هايي به عرض ۱۰ – ۵ متر و طول ۴۰ – ۳۰ متر درون شيارهاي موازي با فاصله ۳۰ سانتيمتر و بر روي رديف ها به فاصله ۲۵ سانتيمتر كشت مي نمايند.
عمق كاشت:
پيازهاي زعفران را در عمق ۲۰ سانتيمتري به صورت كپه هايي شامل ۳ – ۱ پياز بنابر ريزي يا درشتي آنها مي كارند.
زمان كاشت:
زعفران را در استان خراسان طي مرداد ماه تا اواسط شهريور و در اصطهبان فارس در شهريور ماه مي كارند.
برداشت زعفران:
اولين آبياري زعفران را پس از كاشت در مهر ماه به زمين مي دهند بطوريكه گل هاي زعفران حدود ۲۰ روز بعد از آن ظاهر مي شوند كه بايد سريعا در صبحگاهان قبل از طلوع آفتاب برداشت شوند. كلاله هاي سه شاخه را از درون گل ها خارج مي سازند و در سايه خشك مي كنند سپس در ظروف دربسته اي و انبار مي نمايند.
بعد از خاتمه برداشت اوّ ل نسبت به انجام آبياري دوّ م اقدام مي شود تا زمين براي برداشت دوّ م آماده گردد.
زعفران به ۳ – ۲ آبياري ديگر در ماه هاي بعد تا بهار نياز دارد سپس از فروردين ماه تا سال بعد نبايد آبياري شود و گرنه پيازهايش در داخل زمين مي پوسند.
متوسط عملكرد زعفران ۱۰ – ۶ كيلوگرم در هكتار است و حداكثر عملكرد در سال هاي ۷ – ۶ حاصل مي شود.
برگ هاي زعفران در بهار ظاهر مي شوند و به مصرف دام هاي غيرشيرده مي رسند.
منبع:
گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم
