دستورالعمل کلی در مورد زراعت يونجه

يونجه گياهي از خانواده بقولات است و داراي ريشه هاي عميقي مي باشد. بر روي ريشه هاي يونجه نظير ساير گياهان اين خانواده غده هايي توليد مي شوند كه حاوي سلول هاي بزرگي مملو از موجودات ريز (باکتری های رايزوبيوم) توليد كننده مواد ازته مورد نياز گياهان مي باشند لذا اينگونه گياهان نياز چنداني به افزودن كودهاي ازته به خاك ندارند بلكه به حاصلخيزي خاك ها براي گياهان بعدي نيز كمك مي كنند و مي توانند بخشي از نيازهاي کودی زراعت ای بعدی را برآورده سازند.

زراعت يونجه در نقاط مختلف از جمله مناطق سردسيري تا گرمسيري داراي ۱۸ – ۳ برداشت در سال است.

انتخاب نوع بذر:

الف- نقاط سردسير: يونجه همداني، “قره يونجه”، رِنجِر، يونجه تركستاني

ب – نقاط معتدل: مائوپا، شيرازي، يزدي

پ – نقاط گرمسير: بمي، “نيك شهري”، بغدادي

مقدار بذر زراعت يونجه بستگي به نوع زمين و شيوه زراعت از ۵۰ – ۲۵ كيلوگرم در هكتار تغيير مي كند.

زمان كاشت:

الف- كشت پائيزه: شهريور تا اوايل مهر ماه

ب – كشت بهاره: اواخر اسفند تا اوايل فروردين

عمق كاشت:

بستر بذور يونجه را بايد كاملاً آماده ساخت. بذور يونجه را به سبب ريزي در عمق ۲ – ۱ سانتيمتری خاك مي كارند. مقابله با علف هاي هرز و آفات و همچنين آبياري كافي زراعت يونجه بايد به موقع انجام گيرند.

مقدار كود:

الف- به ميزان ۱۵۰ – ۱۰۰ كيلوگرم كود فسفاته در هكتار

ب – مقدار ۱۰۰ – ۵۰ كيلوگرم در هكتار كود ازته به عنوان استارتر

پ – مقدار ۳۰ – ۱۰ تن كود دامي پوسيده در هكتار

تمامي كودهاي مورد نياز مذكور را بايد قبل از كاشت بذور يونجه به زمين افزود سپس هرساله به ميزان ۱۰۰-۵۰ كيلوگرم كود فسفاته در هكتار بعد از برداشت اوّل به زمين اضافه نمود.

زمان برداشت:

برداشت محصول علوفه اي يونجه زارها را زماني انجام مي دهند كه ۵۰ – ۲۰ درصد بوته ها به گل نشسته باشند چونكه:

الف- جوانه هاي گياه براي رشد بعدي آماده شده اند.

ب – حداكثر ذخيره مواد غذايي در ريشه هاي يونجه براي تسريع در رشد بعدي انجام گرفته است.

پ – حداكثر عملكرد محصول علوفه اي از نظر كمي و كيفي فراهم مي باشد.

وسايل برداشت:

الف- روش سنتي: داس دسته كوتاه و داس دسته بلند(شاميله)

ب – روش مكانيزه: موور (براي درو علوفه)، ريك (براي بهمزدن و رديف كردن علوفه)، سواتر (براي

بريدن و رديف كردن علوفه)، بيلر (براي بسته بندي علوفه)، چاپر (براي خرُد كردن علوفه)

يونجه بذري:

اغلب مزارع يونجه علوفه اي را در چين دوّم و يا سوّم (فقط يك چين در سال) به برداشت بذر اختصاص مي دهند وليكن ضروري است كه اينگونه مزارع را با تراكم كمتري و به صورت اختصاصي كشت كنند و نسبت به تلقيح گل ها به كمك قراردادن كندو زنبوران عسل و يا كشيدن طناب كلفت در جهت عكس جهت وزش باد اقدام نمايند. برداشت محصول بذري در زمان قهوه اي شدن ۸۰ – ۷۰ درصد غلاف هاي مارپيچي يونجه انجام مي پذيرد. بذور حاصله را در آفتاب خشك مي كنند و سپس برای فصل کاشت آتی انبار مي نمايند.

منبع:

گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم