کشت هندوانه مظلوم واقع شده است/ درآمد ۱٫۴ میلیارد دلاری کشور از صادرات سبزی و صیفی
مدیرکل دفتر محصولات جالیزی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه کشت هندوانه در کشور ما مظلوم واقع شده است، گفت: ما در سال ۱۳۹۷ بیش از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن سبزی و صیفی صادر کردیم که نزدیک به ۱٫۴ میلیارد دلار درآمد برای کشور به ارمغان آورد.
حسین اصغری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به برنامه‌های معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش آب مصرفی محصولات سبزی و صیفی، اظهار کرد: میزان آب مصرفی در یک محصول کشاورزی خیلی وابسته به تکنیکی است که برای کشت آن استفاده می‌شود.
۲۰ تا ۲۵ درصد صرفه‌جویی آب با کشت نشایی
وی افزود: سیاست کلی ما این است که تمام محصولات سبزی و صیفی منهای سیب‌زمینی و سبزیجات برگی که قابلیت کشت نشایی ندارند، از طریق نشا کشت شوند. به عبارت دیگر، نشاها در یک محیط محدود و تحت کنترل پرورش پیدا کنند و به جای انتقال بذر به فضای باز، نشا را منتقل کنیم.
مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، خاطرنشان کرد: در تمام منابع دست‌کم ۲۰ تا ۲۵ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب با کشت نشایی ذکر شده است.
آبیاری میکرو، کیفیت محصول را بالا میبرد
اصغری ادامه داد: دومین سیاست ما که با جدیت در حال پیگیری است، آبیاری تمام سطوح سبزی و صیفی با استفاده از آبیاری مدرن یا میکرو است. این موضوع تنها برای کاهش مصرف آب نیست بلکه باعث افزایش کیفیت محصول هم می‌شود.
کاهش تبخیر آب با کشت مالچ
وی، کشت مالچ را سومین سیاست معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش مصرف آب محصولات سبزی و صیفی عنوان کرد و گفت: برنامه ما این است که تمام محصولاتی که می‌توانند تحت پوشش کشت شوند، با مالچ کشت کنیم. با این کار، تبخیر آب از سطح خاک کنترل می‌شود.
اصغری با بیان اینکه در کشت سبزی و صیفی، ارقام به شدت تعیین کننده‌اند، تصریح کرد: کشت یک رقم خاص که هیبرید است و والدین مشخص دارد، به شما محصولات یکدست از نظر وزن، شکل، تناژ و عملکرد می‌دهد و ما تلاش می‌کنیم عملکرد در واحد سطح را نیز از این طریق بالا ببریم.
افزایش بهره‌وری در محصولات سبزی و صیفی
مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، اجرای این سیاست‌ها را موجب افزایش بهره‌وری دانست و یادآور شد: بهره‌وری، کسری است که در صورت آن مقدار محصول تولیدی و در مخرج آن، میزان آب مصرفی نوشته می‌شود. اگر مقدار محصول تولیدی افزایش پیدا کند، بهره‌وری بیشتر می‌شود و چنانچه میزان آب مصرفی هم کاهش پیدا کند، بهره‌وری افزایش می‌یابد.
وی افزود: حقیقت امر آن است که ما سعی می‌کنیم هم‌زمان هم صورت کسر را زیاد و هم مخرج کسر را کم کنیم. به این دلیل، افزایش بهره‌وری در محصولات سبزی و صیفی با سرعت خوبی رشد می‌کند.
این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی، در ادامه گفت: یک کار دیگر هم به صورت عام برای محصولات زراعی از جمله سبزی و صیفی در حال انجام است و آن، مدیریت زمان کشت است. وقتی محصولی در دوره تابستان تولید می‌شود، حرارت بالا و رطوبت پایین باعث افزایش تبخیر می‌شود. با این وجود، بسیاری از محصولات سبزی و صیفی همچون هندوانه در مناطق جنوبی کشور و در بهترین فصول سال یعنی پاییز و زمستان کشت می‌شوند. این باعث می‌شود که از شرایط اقلیمی برای پایین آوردن تبخیر و تعرق استفاده شود.
ارایه آمارهای نادرست از مصرف آب هندوانه
اصغری با بیان اینکه کشت هندوانه در کشور ما مظلوم واقع شده است، تصریح کرد: خیلی از حرف‌ها که درباره شرایط کشت هندوانه مطرح می‌شود، درست نیست. هندوانه برگ‌های مضرس (دندانه‌دار) دارد که میزان تبخیر را کنترل می‌کند و علاوه بر این، تعداد بوته در واحد سطح آن زیاد نیست.
وی با انتقاد از ارایه برخی آمار نادرست در مورد مصرف آب هندوانه، اظهار کرد: در بعضی جاها گفته می‌شود که هر هکتار هندوانه نیاز به ۱۲۰۰۰ مترمکعب آب دارد. ۱۲۰۰۰ مترمکعب یعنی روی هر هکتار زمین به ارتفاع ۱٫۲ متر آب بسته شود.
مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، افزود: ما هندوانه را روی پشته می‌کاریم، یعنی پشته آبیاری نمی‌شود و آب، تنها در جوی‌ها جاری می‌شود. عرض هر پشته بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر است در حالی که عرض جوی‌ها ۳۰ سانتی‌متر است. به بیان دیگر، اگر قرار باشد هر هکتار، ۱۲۰۰۰ مترمکعب آب مصرف کند در این صورت ارتفاع آب به جاری ۱٫۲ متر شاید به ۳ متر برسد.
وی، خاطرنشان کرد: این در شرایطی است که هندوانه به صورت غرقابی کشت شود، در صورتی که در حال حاضر امکان کشت غرقابی هندوانه برای کشاورزان ما وجود ندارد.
اصغری با اشاره به برآوردهای صورت گرفته در مورد مصرف آب هندوانه، گفت: ارزیابی‌های ما نشان می‌دهد که در نیمه جنوبی کشور، متوسط آب مصرفی هر هکتار هندوانه حدود ۴۰۰۰ مترمکعب در طول یک دوره کشت است. این رقم برای مناطق شمالی کشور که در فصل تابستان هندوانه می‌کارند، حدود ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ مترمکعب است.
آبیاری ۲۰۰ هزار هکتار سبزی و صیفی با سیستم تیپ
این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه هرکجا تکنولوژی را وارد کردیم، میزان آب مصرفی به شدت کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: سال گذشته، ۲۲۵ هزار هکتار محصولات سبزی و صیفی را به صورت نشایی کشت کردیم. همچنین بیش از ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی سبزی و صیفی با سیستم تیپ، آبیاری می‌شوند و این رقم به سرعت در حال افزایش است چراکه این محصولات برای کشاورزان سودآور است و کنترل آب هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی درعین‌حال تاکید کرد: صیفی‌جات جدا از اینکه در فرهنگ ما به عنوان میوه محسوب می‌شوند، در حفظ سلامت جامعه هم اهمیت زیادی دارند. همه منابع علمی مردم را به مصرف سبزی و صیفی و میوه تشویق و از مصرف بی‌رویه قند و چربی باز می‌دارند. پس باید برای سلامت مردم هم هزینه کرد.
درآمدزایی هندوانه از نفت خام بیشتر است!
اصغری درباره صادرات هندوانه و انتقاداتی که در این زمینه مطرح می‌شود نیز گفت: سیاست ما در وزارت جهاد کشاورزی در مواقعی که با تلاطم قیمت مواجه هستیم، تلاش برای کنترل قیمت است چون خوراک مردم برای ما مهم‌تر از صادرات است اما واقعیت این است که قوانین بالادستی، تجارت و صادرات را آزاد گذاشته است.
مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، صادرات سبزی و صیفی را محل ارزآوری خوبی برای کشور توصیف کرد و افزود: ما در سال ۱۳۹۷ بیش از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن سبزی و صیفی صادر کردیم که نزدیک به ۱٫۴ میلیارد دلار درآمد برای کشور به ارمغان آورد. پس چرا نباید هندوانه را صادر کرد وقتی می‌توان آن را با قیمت بالاتری از نفت خام فروخت؟ این در حالی است که هزینه استحصالش کمتر است و برخلاف نفت خام، با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: اگر ما بتوانیم محصولات استانداردی تولید کنیم و مدیریت مصرف آب را ارتقا دهیم، صادرات محصولات سبزی و صیفی یک محل درآمدزایی خوب برای کشور خواهد بود. همان‌طور که خیلی از کشورهای دیگر هم در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
