اصول زراعت جو

قدمت زراعت جو را ۱۰ – ۷ هزار سال تخمين مي زنند. سطح زير كشت جو در ايران بعد از گندم قرار دارد و حدوداً به  ۱.۵ ميليون هكتار مي رسد.

محور سنبلۀ جو شكننده تر از گندم است بنابراين ريزش دانه هايش بيشتر مي باشند.

جو داراي ۱۰ – ۴ ريشۀ اوليه و تعداد زيادي ريشۀ ثانويه است. ريشه هاي جو از نوع افشان و عموما سطحي هستند. پنجه زني جوهاي بهاره كمتر از جوهاي پائيزه است.

جوها داراي انواع “دو رديفه”، “چهار رديفه” و “شش رديفه” مي باشند.

جنين جو نظير گندم در قاعدة دانه قرار دارد و حدود ۳ درصد وزن دانه را تشكيل مي دهد. پروتئين دانه در جوهاي پائيزه بيشتر از جوهاي بهاره است لذا جوهاي بهاره را به دليل دارا بودن پروتئين اندك ولي نشاسته زياد به نام “جو ترُش” مي شناسند.

جو نسبت به گندم حساسيت بيشتري به سرما نشان مي دهد بنابراين بايد آنرا در پائيز ۳۰ – ۲۰ روز قبل از گندم كشت نمود.

جو نسبت به گندم نياز آبي كمتري دارد، اراضي شور و كم قوّت را مي پسندد، مقدار ورس ساقه و ريزش دانه اش بيشتر است.

جو را مي توان در خاك هاي “لب شور”، آهكي و فاقد مواد آلي نيز كشت نمود.

هر هكتار جو به ۴۰۰۰ متر مكعب آب آبياري معادل ۴۰۰ ميليمتر بارندگي نيازمند است.

جو زودتر از گندم مي رسد و نسبتا عملكرد كمتري دارد.

نسبت ميزان كاه به دانه در گياه جو حدوداً يك به يك است.

نوع بذر:

مهمترين ارقام جو در ايران عبارتند از:

والفجر، كارون، ظفر، گرگان ۴، اِ ر م، گوهر، زر، سينا و كاليفرنيا

مقدار بذر:

مقدار بذر جوهاي آبي حدود ۲۰۰ – ۱۰۰ كيلوگرم و جوهاي ديم حدود ۶۰ – ۳۰ كيلوگرم در هكتار مي باشد.

زمان كاشت:

جوهاي پائيزه را به محض خنك شدن هوا و جوهاي بهاره را در انتهاي فصل يخبندان ها مي كارند.

عمق كاشت بذور جو در حدود ۳ سانتيمتر است.

مقدار كود:

زراعت جو به كودهاي دامي محتاج نيست ولي به ۱۵۰ – ۵۰ كيلوگرم كود ازته و ۶۰ – ۵۰ كيلوگرم كود فسفره در هكتار نيازمند است.

روش كاشت:

جو را مي توان به روش دستپاش و يا خطي كشت نمود. در کاشت مکانيزۀ بذور جو از بذركارهاي “خطي كار” و يا “سانترفوژ” استفاده مي نمايند.

برداشت:

دوره رشد و زندگي گياه جو پائيزه و بهاره به حدود ۸.۵ – ۴ ماه مي رسد.

جو را پس از زرد شدن ساقه و خوشه هايش برداشت مي كنند.

محصول جو را به دليل ريزش دانه هايش بايد زودتر از محصول گندم برداشت نمود.

عملكرد دانه جو حدود ۵ – ۳ تن در هكتار مي باشد.

محصول جو را در زراعت هاي مكانيزه توسط كمباين ولي در روش هاي سنتي با داس برداشت مي كنند. دانه هاي جو در زمان برداشت بايد در حدود ۱۶ – ۱۴ درصد رطوبت داشته باشند.

منبع:

گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم

بیشتر بخوانید:

ضرورت توجه جدی به کنترل علف‌های هرز در مناطق گرمسیری

دستورالعمل کلی در مورد زراعت ارزن