خوشنویسی
خوشنویسی (به معنای زیبا نویسی) هنر دستی است که به واسطه ی آن نوشته ها با هماهنگی و تناسب خاص با خلاقیت فرد، در کنار هم قرار می گیرند و فراتر از یک دست خط زیبا و یا دانستن تکنیک حروف چینی است و حتی با طراحی حروف و صفحه آرایی نیز متفاوت است. به فردی که این فرآیند توسط او انجام می گیرد خوش نویس گفته می شود، به خصوص زمانی که خوش نویسی حرفه ی شخص باشد.
خوشنویسی (به معنای زیبا نویسی) هنر دستی است که به واسطه ی آن نوشته ها با هماهنگی و تناسب خاص با خلاقیت فرد، در کنار هم قرار می گیرند و فراتر از یک دست خط زیبا و یا دانستن تکنیک حروف چینی است و حتی با طراحی حروف و صفحه آرایی نیز متفاوت است. به فردی که این فرآیند توسط او انجام می گیرد خوش نویس گفته می شود، به خصوص زمانی که خوش نویسی حرفه ی شخص باشد.
خوشنویسی از هنرهای مهم و مورد توجه برای مسلمانان بوده است زیرا در اصل آن را هنر تجسم کلام وحی میدانستهاند و با ظرافت و و حساسیت زیاد به آن می پرداختند. خط شناسان خطوط اصلى را شامل شش خط می دانند که عبارتند از: رقاع، ثلث، ريحان، محقق، توتيع و نسخ. امروزه در ايران از چهار نوع خوشنويسى بيشتر از انواع ديگر استفاده مىشود: نسخ و ثلث، نستعليق و شکسته نستعليق.
انواع خطوط ایرانی ها:
خط تعلیق:
خط تعلیق نخستین خط ایرانی بوده است. این خط از ترکیب خطوط نسخ و رقاع به وجود آمد و از اوایل قرن هفتم پا به عرصه گذاشت و حدود صد سال دوام داشت. تعلیق بیشتر به عنوان خط تحریر برای نوشتن نامهها و فرمان های حکومتی به کار میرفت و در بین کسانی که ازنظر سواد و میزان آشنایی با خط در سطح بالایی بودند رواج داشت.
خط نستعلیق :
خط نستعلیق پس از خط تعلیق شکل گرفت و به عنوان برترین و زیباترین خطوط اسلامی در بین همه خطوط ایرانی و عربی شناخته شد و به عروس خطوط اسلامی معروف است.
این خط در قرن هشتم هجری قمری توسط میرعلی تبریزی (۸۵۰ هجری قمری) از ترکیب و ادغام دو خط نسخ و تعلیق به نام نسختعلیق به وجود آورد که نام آن در اثر کثرت استعمال به نستعلیق تغییر پیدا کرد. این خط بسیار مورد استقبال واقع شد و موجب تحول عظیمی در هنر خوشنویسی گردید. نستعلیق علاوه بر ایران در خراسان بزرگ و کشورهای آسیای میانه، افغانستان و به ویژه خوشنویسان دربار گورکانیان در هندوستان نیز رشد و پیشرفت قابل توجهی پیدا کرد. بهطور کلی قرنهای نهم تا یازدهم هجری را میتوان قرنهای درخشان در هنر خوشنویسی دانست.
خط شکسته نستعلیق :
بار دیگر به دلیل نیاز به تند نویسی و همچنین ذوق و خلاقیت ایرانیان، خط شکسته نستعلیق پا به عرصه گذاشت. این خط توسط مرتضیقلی خان شاملو حاکم هرات، با تغییر دادن خط نستعلیق و از ترکیب خط محجور تعلیق با خط ظریف نستعلیق ابداع شد. شکسته نستعلیق سرعت و زیبایی را به طور همزمان در هم آمیخت.
ابزار خوش نویسی:
قلمنی: از نیهای دزفولی برای قلمهای ریز و متوسط و نی خیزران برای درشتنویسی استفاده میشود.
کاغذ: امروزه کاغذهای گلاسه، بهویژه گلاسه مات، برای نوشتن مناسب ترند.
مرکب: باید مخصوص خوشنویسی باشد. بیش از همه مرکب مشکی و پس از آن قهوهای کاربرد دارد.
دوات، لیقه، قلمتراش، قطزن، سنگ تیزکن قلمتراش، قلمدان، زیرمشق از نوع فوم و یا چرمی، مِسطره، ابزار به هم زدن لیقه و مرکب، قاشق مخصوص آب ریختن در دوات یا قطره چکان از دیگر ابزار مورد نیاز خوشنویسی هستند.