تمرکز دنیا روی تولید و کاهش صادرات محصولات اساسی/دولت پول را به جیب کشاورز خارجی می ریزد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، عدم حمایت از کشاورزان داخلی در سالهای گذشته باعث شده در برخی از محصولات کشاورزی که اتفاقا اساسی و استراتژیک برای کشور است وارد کننده باشیم و سالانه ارز زیادی از کشور خارج شود، کارشناسان معتقدند ظرفیت های تولید و رسیدن به خودکفایی در بسیاری از محصولات وجود دارد که اگر حمایت جدی شود دلارهای ما به جیب کشاورزان خارجی سرازیر نخواهد شد.

گندم یکی از این محصولات است که اگرچه به گفته مسئولان خودکفا هستیم اما این خودکفایی به گفته کارشناسان پایدار نیست و برخی سالها شده که  وارد کنیم از جمله پارسال ۳ میلیون تن گندم وارد کردیم و چون خرید دولت امسال هم بیشتر از پارسال نیست برخی می گویند امسال نیز گندم و ارد خواهیم کرد.

محصول اساسی دیگر خوراک دام و طیور است که سالانه بیش از ۴.۵ میلیارد دلار ارز برای واردات اینها از کشور خارج و به جیب کشاورزان خارجی می رود و در تامین اینها نزدیک به ۸۰ درصد وابسته به واردات هستیم.این در حالی است که قیمت انواع محصولات کشاورزی بویژه محصولات اساسی روز به روز افزایش می یابد و احتمال خروج ارز از کشور را بیشتر می کند مثلا قیمت همین نهاده ها به گفته دبیر انجمن خوراک دام و طیور طی سه ماه گذشته ۳۳ درصد رشد کرده و مفهوم آن این است که به همین نسبت باید ارز بیشتری برای واردات این محصولات بپردازیم.

در این میان مخاطبان «فارس من» خبرگزاری فارس نظر خود را با عنوان«جلوگیری از خروج ارز با حمایت از کشاورز داخلی» چنین بیان کرده اند که  زنگ هشدار برای بازنگری در خرید تضمینی گندم به صدا در‌ آمده است. در این سوژه آمده است: «قیمت گندم در بازارهای جهانی افزایش یافت و زنگ هشداری برای مسؤولان داخلی به صدا در آمد تا در نرخ خرید تضمینی گندم بازنگری شود و به جای ریختن ارز به جیب کشاورز خارجی تولید داخل را حمایت شود،قیمت خرید باید به واقعیت نزدیک شود.»

اعتراض مخاطبان فارس من در حقیقت به نرخ خرید تضمینی است که امسال دولت کیلویی ۴۰۰۰ هزار تومان تعیین کرده است،‌آنها معتقدند اگر دولت نرخ مناسبی را تعیین کند کشاورزان داخل به کشت این محصول ترغیب شده و به جای واردات گران با تولید ارزان در داخل  نیاز کشور تامین می شود.

کارشناسان تاکید می کنند که واردات گندم بیش از دو برابر قیمت داخل برای کشور تمام می شود و اگر از کشاورز داخلی حمایت شود این ارزاز کشور خارج نمی شود.

*قیمت گندم اصلاح نشود قاچاق به خارج بیشتر می شود

اگر قیمت گندم در داخل اصلاح نشود تفاوت قیمت با کشورهای دیگر باعث افزایش قاچاق می شود همچنانکه در سالهای گذشته هم بارها شاهد بودیم. نکته دوم اینکه گندم ارزان در کشور باعث قاچاق آرد ودر حقیقت قاچاق گندم می شود و  البته بی نظارتی و سیاست های نادرست هم این مسئله را تشدید می کند.

یک نانوا به خبرنگار فارس گفت: اتفاقاتی در حوزه نانوایی و قیمت نان و تقسیم آرد در حال وقوع است که واقعا فاجعه هست،‌ آرد دولتی (یک گونی ۴۰ کیلویی) حدود ۳۵ هزار تومان، آرد نیمه دولتی ۵۰ هزار تومان، آرد آزاد ۱۲۵ هزار تومان، آرد نول قنادی ۲۰۰ هزار تومان، خود این تنوع قیمت ها و اختلاف زیاد قیمت ها موجب فساد در شبکه توزیع می شود.

قیمت نان بربری دولتی در شهرستان ها ۸۵۰ تومان هست که معمولا ۱۰۰۰ تومان می فروشند، پخت یک گونی آرد تقریبا ۱۲۰ هزار تومان دخل می دهد قطعا یک نانوایی دولتی ترجیح می دهد که سهمیه آرد خود را به قیمت آزاد (۱۲۵ هزار تومان) بفروشد تا اینکه بخواهد آن را بپزد. چون اگر بپزد سود بیشتری نمی کند. فقط زحمت زیادی باید بکشد و در ضمن گاز و آب و برق و … باید استفاده کند.

وی ادامه داد با توجه به اینکه قیمت نان خیلی پایین است، برخی از نانواها هستند که نان را برای گاوداری ها می پزند. یعنی برای یک گاودار صرفه دارد که به جای ذرت و کنجاله و یونجه و … از نان برای تغذیه دام استفاده کند.

این نانوا افزود:‌ قیمت گندم هر کیلو تقریبا ۵ هزار تومان است. برای یک گونی ۴۰ کیلویی آرد، حداقل ۴۰ کیلو گندم نیاز هست. در حال حاضر نانوا به صورت سیستمی سفارش آرد می دهد مثلا دو تن، قیمتش به نرخ نیمه دولتی می شود دو میلیون و پانصد هزار تومان می شود فردا ازکارخانه تولید آرد زنگ می زنند و می گویند ۵ میلیون به حسابت می ریزیم آردت رو به ما بفروشید و نانوا هم قبول می کند همچنین از افراد دیگر هم به این طریق خریداری می کنند. شاید روزانه کارخانه ۲۰ تن آرد به همین شیوه ذخیره می کند. در عوض ۲۰ تن گندمی رو که برای تولید این آرد از دولت می گیرد مستقیم به خارج از کشور قاچاق می کنند. این اتفاق در برخی از کارخانه های تولید آرد هم اکنون در حال وقوع است و ….

 رفتارهایی شبیه این در بقیه صنایع از جمله، روغن، شکر، مرغ، گوشت قرمز و … اتفاق می افتد. در نهایت یارانه ای که دولت برای این کالاها در نظر گرفته دست مردم نمیرسد و یکسری دلال این وسط سود می کنند.

*وضعیت قیمت گندم در بازارهای جهانی

بررسی آمار تولید و قیمت گندم در بازارهای بین المللی حکایت از افزایش سریع قیمت این محصول  به ویژه در سال گذشته دارد، قیمت گندم تنها در سال گذشته ۱۴.۶۳ درصد رشد داشته و در ۴ سال گذشته هم قیمت ها کاملا افزایشی بوده است.

قیمت گندم در سال ۲۰۱۹ به میزان  ۱۱.۰۳ درصد و در سال ۲۰۱۸ به میزان ۱۷.۸۶ درصد و سال ۲۰۱۷ به میزان ۱.۶۳ درصد رشد قیمت داشته است.

بنابراین آنطور که دیده میشود قیمت گندم در سالهای متمادی مرتب افزایش داشته و این افزایش در ۶ ما گذشته بیشتر بوده است.

*کرونا صادرات محصولات اساسی را متوقف یا محدود کرد

شیوع بیماری کووید ۱۹ باعث شده کشورها به امنیت غذایی اهمیت بیشتری بدهند بنابراین کشورها صادرات محصولات اساسی را متوقف و یا محدود کرده اند تا تامین نیاز داخل و مردم خودشان دراولویت باشد.

پایگاه خبری «فید» پیش بینی کرده است که قیمت  گندم و نهاده های دامی در هفته های اتی افزایشی خواهد بود و به بیشترین میزان خود می رسد.

این پایگاه خبری نوشته است کاهش تولید گندم و نیز محدودیت های عرضه که درکشور روسیه است باعث افزایش قیمت این محصول اساسی در هفته های آینده می شود و چشم انداز طولانی مدت بازار این محصول هم روشن نیست.

روسیه قبلا صادرات گندم و برخی محصولات اساسی دیگر را محدود کرده بود و اکنون تعرفه های بالایی برایش وضع کرده است.

دولت روسیه در اظهارات جدید پیشنهاد وضع مجدد تعرفه بر صادرات غلات را مطرح کرده است؛ روس‌ها دلیل این پیشنهاد را حمایت از دامداران این کشور در مقابل افزایش قیمت خوراک دام اعلام کرده‌‌اند.

پایگاه خبری «فید» می نویسد: طی دو هفته گذشته در پاریس قیمت آتی گندم برای ماه مارس بیش از ۱۵ یورو افزایش یافت و ماه گذشته هم افزایش ۷ درصدی داشت.

روزنامه وال استریت ژورنال هم از افزایش قیمت گندم به دلیل کاهش عرضه در سال جاری خبر داد و نوشت: کاهش ذخایر غلات آمریکا باعث شده قیمت گندم، سویا و ذرت در این کشور نجومی شود به طوری که قیمت ذرت با رشد ۱.۴ درصد به بیش از ۵.۱۷ دلار در هر بوشل معامله شد، سویا و گندم هم با قیمت هایی به ترتیب ۱۴ و ۶.۶ دلار در هر بوشل به فروش رفت.

بنابراین در شرایطی که قیمت جهانی گندم روز به روز بیشتر می شود و کشورهای صادر کننده هم صادرات خود را متوقف کرده اند بویژه کشور با تحریم های ریز و درشت دست و پنجه نرم می کند آیا بهتر نیست کشور با حمایت از کشاورز داخلی و بازنگری در نرخ خرید تضمینی گندم، باعث شود تا دست نیاز به کشورهای دیگر دراز نکنیم و ارز را به جیب کشاورز خارجی نریزیم؟