دستورالعمل فنی کشت اسپرس

اسپرس گياهي از خانواده حبوبات است كه تحمل نسبتا زيادی به گرما و خشكي دارد ولي مقاومت چنداني در برابر يخبندان نشان نمي دهد. اسپرس گياهي دائمي و چندساله است كه داراي ريشه هاي طويل تا حدود ۳ متر مي باشد.

ساقه این گیاه به فرم ايستاده و به ارتفاع ۱۰۰ – ۱۰ سانتيمتر مي رسد. برگ ها به شكل مركب و حدود ۱۶ – ۵ سانتيمتر طول دارند. برگچه هاي آن در رأس به زائده اي منتهي مي شوند كه شباهت ويژه اي به خار دارند. گل هاي اسپرس به رنگ قرمز روشن بر روي دمُگل بلندي مجتمع مي شوند.

دانه های اسپرس درون غلافي قرار گرفته اند كه داراي سطحي خاردار است و در هنگام رسيدن به رنگ قهوه اي مايل به خاكستري در مي آيد.

اسپرس از جمله گياهان علوفه اي محسوب مي گردد كه در قديم به مصرف تعليف اسب ها مي رسيده اند.

اين گياه كه در مواجهه با خشكي متحمل است، در اراضي گچي، عميق و اقاليم گرم مناسبت دارد ولي در اوايل كشت به سرما حساس است و صدمه مي بيند.

داراي مواد معدني بويژه املاح كلسيم مي باشد لذا اغلب حيوانات با رغبت از آن تغذيه مي كنند.

اسپرس را مي توان در زمين هايي كه قادر به توليد يونجه و شبدر نيستند، با موفقيت به عمل آورد.

معمولاً تعداد فراواني از رستني هاي مراتع طبيعی را اسپرس تشكيل مي دهند.

گل های آن جلوۀ بيشتري براي حشرات بويژه زنبورها دارند.

اسپرس به آفات كمتري از جمله سرخرطومي يونجه دچار مي شود.

انتخاب بذور:

مقدار بذر مورد نياز زراعت اسپرس در حدود ۱۵۰ – ۷۰ كيلوگرم است كه بايد بر روي خطوطي به فاصله ۳۰ سانتيمتر از همديگر كاشته شوند.

از كشت مخلوط اسپرس به همراه شبدر قرمز و يا يونجه مي توان عملكرد بيشتري بدست آورد.

این گیاه در نواحي مرتفع و كوهستاني ايران بويژه در خاك هايي كه بطور موقت آبياري مي شوند، به خوبي رشد مي كند لذا از آن مي توان براي كاشت در ديمزارها بهره گرفت.

انواع اسپرس كه تعدادشان در ايران به ۶۰ نوع مي رسد، را مي توان در شرايط آب و هوايي متفاوت بويژه نواحي نيمه جلگه اي و يا جاهايي كه امكان احداث جنگل وجود دارد، به عمل آورد.

اسپرس را بايد به علت سبز ماندن چندين ماهه، تكثير طبيعي بوسيله بذور، مقاومتش در برابر چراي مفرط و دوام چندين ساله مورد توجّه بيشتري قرار داد.

بذور برخي گونه هاي آن به سختي جوانه مي زنند بطوريكه اغلب جوانه ها ۲ – ۱ سال پس از بذرپاشي ظاهر مي شوند.

این گیاه را غالبا مخلوط با گياهان خانواده گندم و يا ساير نباتات مرتعي جهت تكثير طبيعي مطلوب كشت مي نمايند.

برداشت اسپرس:

مقدار محصول علوفه خشك اسپرس طي دو برداشت در سال به ۸ – ۴ تن در هكتار و مقدار بذور حاصله در

زراعت هاي بذري به ۸۰۰ – ۴۰۰ كيلوگرم در هكتار مي رسد.

معمولاً دو دفعه در سال برداشت مي شود كه چين اوّل به مراتب محصول بيشتري دارد.

مصرف علوفه سبز این گیاه بر خلاف يونجه و شبدر در حيوانات توليد نفخ نمي كند.

سيلوكردن علوفه تازه اسپرس به مراتب از سيلوكردن يونجه و شبدر آسان تر است.

منبع:

گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم

بیشتر بخوانید:

آشنایی با زراعت كنف

بررسی زراعت توتون

دانستنی های زراعت شاهدانه