روستای سر آقا سید با معماری پلکانی

روستای سر آقا سید در ارتفاع ۲۵۰۰ متر از سطح دریا و در یکی از دامنه‌های قله «هفت تنان» در بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در فاصله حدود ۱۳۰ کیلومتری شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده، که برای دیدن جاذبه‌های متعدد شهرستان کوهرنگ باید از جاده خاکی، پیچ در پیچ، باریک و ناهموار عبور کرد.

روستای سر آقا سید چهارمحال و بختیاری که با همان بافت پلکانی در کوه های زاگرس شکل گرفته است و جلوه ای خاص و دیدنی دارد. روستایی که امامزاده سرآقاسید را در خود جای داده است و به همین دلیل به این نام خوانده می شود. برخی می‌گویند در قدیم، آنهایی که برای زیارت امامزاده به آن می‌رفتند، می‌گفتند می‌رویم سر مزار آقاسید عیسی، برای همین هم روستا به این اسم معروف شده. بعضی‌ها هم معتقدند چون خانه‌های روستا بالای سر امامزاده قرار گرفته به آن سرآقا سید می‌گویند؛ یعنی  روستا، بالای سر امامزاده است.

خانه‌ها تماماً با خشت ساخته و معماری به صورت پلکانی فشرده می‌باشد، بطوری که پشت بام منزل پایین به منزل حیاط منزل بالایی است. این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمه سارها باغات میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصر به فرد است. مصالحی که در ساخت خانه‌های روستا به کار رفته‌اند، از گل و خشت هستند که با معماری کاملا ساده ساخته شده‌اند و برای درب خانه‌ها و سقف نیز از چوب استفاده شده است. ویژگی دیگر این خانه‌ها نداشتن پنجره است. هیچ یک از خانه‌های روستا، به شکلی کاملا خاص، دارای پنجره نیستند. خانه‌ها تنها درب هایی دارند که بسیار کوچک هستند و از چوب‌های درختان همان منطقه ساخته شده‌اند.

مردم روستا از ایل چهار لنگ وزبان آنها لری بختیاری بوده وفرهنگ حاکم بر روستا فرهنگ سنتی وبومی است. این روستا از معدود روستاهایی است که مردم ان به ویژه زنان ودختران از پوشاک کاملا محلی استفاده می‌کنند.

پوشش گياهي اين روستا اغلب درخت بلوط مي باشد. درختان بلوط در اكثر ارتفاعات و دامنه كوهها مي رويند. از ميوه درخت بلوط استفاده هاي زيادي مي شود. به عنوان مثال از ميوه آن براي خوراك دام استفاده مي شود. در اين نواحي با استفاده از اين ميوه ناني مي پزند كه به آن نان كلگ kalg مي گويند. البته براي درست كردن نان كلگ بلوط، ابتدا مغز ميوه بلوط را آسياب كرده و پس از تبديل شدن به آرد نان تهيه مي كنند. كه آن هم مراحل خاص خود را دارد.از ديگر انواع پوشش گياهي اين روستا مي توان به درخت چنار كه به زبان محلي به آن چندار مي گويند – بيد – گردو و ميلو(درختچه اي محلي كه ميوه هاي ريز و قرمز رنگي دارد) اشاره كرد. از انواع درختچه هاي گوناگون مي توان به ارزن – گون – كيكو – خوشك بن – كلخونگ – سماق اشاره كرد. همچنين اين درختان و درختچه ها سوخت زمستاني و هيزم مردم اين روستا را نيز تأمين مي كنند.

از ديگر پوشش گياهي كه بيشتر جنبه خوراكي و دارويي دارند مي توان به كرفس و قارچ اشاره كرد. كرفس گياهي است كه در بالاي كوه مي رويد. اين گياه پس از باريدن باران رويش پيدا مي كند. از اين گياه مردم براي درست كردن ترشي مخصوص اين استان استفاده مي كنند.

از ديگر انواع گياهان مي توان به سير – موسير – تره كوهي – بنصر – كاردين – چويل و … اشاره كرد.

زن‌ها با نخ‌های پشمی رنگارنگ قالی، گلیم و جاجیم و نمد می‌بافند و با موی بز سیاه چادر درست می‌کنند. صدای زنگوله بزها در کوه‌ها شنیده می‌شود و زن و مرد در کنار هم کار می‌کنند و در کنار دامداری و کشاورزی از حوضچه‌های کوچک روستا نمک استخراج می‌کنند.

این چشمه در ۲۰ کیلومتری روستا واقع شده است و یکی از مکان ها کسب و کار برای روستاییان محسوب می شود. حوضچه هایی در حوالی این چشمه ساخته شده است که آب چشمه به آنها می ریزد.

بیشتر بخوانید:

روستای راستاب شهرستان فارسان

روستای قطرم، ماسوله ی یزد