نگاه مردم‌شناسی به سوزن‌دوزی زنان ترکمن
سوزن‌دوزی و نقوش آن در بین زنان ترکمنِ گنبدکاووس (گلستان) با مطالعه موردی در «ایل یموت» از نگاه مردم‌شناسی بررسی شد.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، زلیخا قرنجیک ـ کارشناس پژوهشکده مردم‌شناسی و مجری این طرح ـ گفت: با توجه به این‌که سوزن‌دوزی جزو گزینه‌های پیشنهادی برای ثبت جهانی است، این موضوع در دستور کار پژوهشکده مردم‌شناسی قرار گرفت.
او یکی از کهن‌ترین میراث ایرانیان را هنرهای مرسوم در میان اقوام محلی دانست که برخی از آن‌ها با گذشت قرن‌ها هنوز پا برجامانده است و در این‌باره بیان کرد: هنرهای یک قوم در واقع همان هنرهای سنتی و صنایع دستی است که در فعالیت‌های روزانه و در برخی مراسم‌های دینی و آیینی کاربردی چندگانه و عملکرد گوناگون دارد.
کارشناس پژوهشکده مردم‌شناسی ادامه داد: در فرهنگ سنتی ترکمن، رنگ، جنس، طرز دوخت، نقش و نمادهای پوشاک، با ارزش‌ها و معیارهای معنوی و بصری مانند سوگ و شادی، باورهای مذهبی درآمیخته و پیوند نزدیکی با طبیعت و محیط اطراف و باورهای ذهنی هنرمند دارد. نقوش ترکمن ساده و هندسی و شامل نمادهایی از جانوران، عناصر طبیعت و محیط پیرامون، ابزار کار و زندگی، عقاید و باورها است.
قرنجیک با بیان‌این‌که این پژوهش با هدف ثبت و حفاظت از میراث فرهنگی اقوام، حاصل مطالعه میدانی و کتاب‌خوان‌های محقق در بین زنان «ایل یموت» گنبد کاووس صورت گرفته است، افزود: سوزن‌دوزی زنان ایل یموت شامل انواع دوخت و نقوشی است که در پوشاک و لوازم تزیینی آن‌ها کاربرد دارد و درحال حاضر تحت تاثیر پیشرفت تکنولوژی و ارتقاء سطح سواد و شهرنشینی با تغییراتی همراه بوده است. در این پژوهش، نگارنده به بررسی انواع رنگ، نخ، پارچه، دوخت و نقوش سنتی، آداب و اعتقادات زنان ترکمن یموت درگذشته به همراه تغییرات آن در گذر زمان پرداخته است.
