جلوه‌های تغییر اقلیم در بام ایران
زنگ خطر تغییر اقلیم در چهارمحال و بختیاری از بیش از یک دهه گذشته به صدا درآمده است، استانی که عمده بارش‌های آن در فصل پاییز و زمستان به شکل برف بود و یخچال‌های طبیعی آن یک ذخیره مناسب برای تامین آب در فصل تابستان محسوب می‌شد، امروز تبدیل به بارش‌های اندک آن هم به شکل باران شده است، بنابراین ضرورت استفاده بهینه از منابع آبی بیشتر از همیشه به‌ویژه در حوزه کشاورزی احساس می‌شود.
به گزارش ایسنا، اگر بحث تغیر اقلیم و تاثیر آن بر بخش کشاورزی مورد توجه جدی متولیان امر قرار نگیرد، اولین تهدید جدی آن بحث امنیت غذایی است، زیرا در صورت کاهش تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی، تامین موادغذایی با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
اصلاح الگوی کشت یکی از موضوعات بسیار مهم و تاثیرگذار در بحث مدیریت منابع آبی و تامین امنیت غذایی کشور است، به‌نظر می‌رسد به جز چند اقدام کوچک شاهد تحول در این حوزه نبوده‌ایم و حرکت لاکپشتی برای این تغییر بسیار مهم در آینده‌ای نه چندان دور کشور را دچار چالش جدی می‌کند.
در دورانی که بحث مدیریت آب و افزایش بهره‌وری در کشاورزی حرف اول را می‌زند، باید شاهد اقدامات اساسی و کارشناسی در بخش‌های مختلف کشاورزی باشیم، کشاورزی به شیوه سنتی قطعا آسیب‌های فراوانی را به منابع آبی وارد می‌کند و جبران این آسیب‌ها شاید بسیار دشوار باشد.
امروزه کشت برنج در استان‌های کویری در حال انجام بوده، در حالیکه طبق گفته مسئولان وزارت جهادکشاورزی کشت این محصول تنها در دو استان شمالی کشور مجاز است، حال باید دید مسئولان سازمان جهادکشاورزی برای مقابله با تبعات تغییر اقلیم در چهارمحال و بختیاری چه برنامه‌ای خواهند داشت و آیا این برنامه به‌طور کامل اجرایی خواهد شد.
محصولات کشاورزی اقتصادی کم‌آب‌بر جایگزین محصولات با نیاز آبی بالا شود
حسن جهانبازی- رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه هر تهدید یک فرصت محسوب می‌شود، اظهار کرد: تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی فرصتی را ایجاد می‌کند تا به سمت استفاده بهینه از منابع آبی در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی حرکت کنیم، امروز زنگ خطر تغییر اقلیم در استان به صدا درآمده است.
وی تاکید کرد: باتوجه به محدودیت منابع آبی باید به سمت افزایش بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی حرکت کنیم، یعنی با استفاده از یک لیتر آب محصول بیش‌تری تولید کرده و بهره‌وری در حوزه دامداری و کشاورزی را افزایش دهیم.
جهانبازی با بیان اینکه در درجه اول باید گونه‌های گیاهی با نیاز آبی کم جایگزین ارقام پرآب‌بر شود، توضیح داد: هر ساله گونه‌های جدید مقاوم به خشکسالی معرفی می‌شود و همچنین تنوع هسته‌های بذری برای تولید گندم و جو افزایش پیدا کرده است که این ارقام مقاوم به خشکی هستند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه باید از ظرفیت گونه‌های بومی و محلی منطقه در تولید محصولات کشاورزی بهره ببریم، عنوان کرد: این مسئله به پایداری تولید و اشتغال کمک می‌کند، برای مثال برای تولید علوفه برای دام می‌توان از بذور گیاهان مرتعی که نیاز کمی به آب دارند، استفاده کرد، زیرا ذرت نیاز آبی بالایی دارد.
وی افزود: همچنین می‌توان به سمت کشت گونه‌های اقتصادی کم آب‌بر حرکت کرد، این مسئله موجب می‌شود درآمد کشاورز افزایش پیدا کند و در صورت نیاز می‌توان این محصولات اقتصادی را صادر و محصولاتی که نیاز آبی بالاتری را دارند، در صورت نیاز به کشور وارد کرد.
جهانبازی با بیان اینکه اصلاح ژنتیکی در بحث تغییر الگوی کشت موثر است، توضیح داد: می‌توان با انجام کارهای تحقیقاتی به سمت اصلاح ارقام گیاهی حرکت کرد و با معرفی ارقام جدید که نیاز آبی کمی دارند مشکلات را در این حوزه حل کرد، این مسئله تبدیل تهدید به فرصت است.
اصلاح الگوی کشت باید به آرامی انجام شود
حسین برزگر- معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه تغییر الگوی کشت محصولات کشاورزی باتوجه به تغییر اقلیم امری اجتناب ناپذیر است، اظهار کرد: اگر خود را با تغییر اقلیم هماهنگ نکنیم، در نهایت چیزی که حذف می‌شود، انسان خواهد بود.
وی افزود: همانطور که تغییر اقلیم به‌صورت تدریجی رخ می‌دهد، اصلاح الگوی کشت نیز باید به آرامی انجام شود، جایگزینی کشت‌های پاییزه با کشت‌های بهاره در دستور کار سازمان جهادکشاورزی قرار گرفته است، تغییر ارقام تجاری نیز از دیگر اقدامات در راستای اصلاح الگوی کشت محسوب می‌شود.
برزگر افزود: ارقام محصولات کشاورزی و باغی که در گذشته در چهارمحال و بختیاری کشت می‌شد، اکنون با گذشته متفاوت است، در حال حاضر کشت ارقام زودرس در دستور کار قرار دارد تا آب کمتری مصرف شود، همچنین متناسب با تغییر اقلام سنولوژی آفات و رشد گیاهی تغییر کرده است و در کمیته فنی بذر و نهال استان این مسئله مطرح می‌شود و ارقام نیز دچار تغییر می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در حال حرکت به سمت اصلاح الگوی کشت باتوجه به تغییر اقلیم در استان هستیم، توضیح داد: در ۱۱ سال گذشته یک میلیارد و ۵۰ میلیون متر مکعب آب در اختیار بخش کشاورزی بوده است و اکنون این عدد به در سال زراعی جاری به کمتر از ۸۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است، اما تولیدات استان در سال ۸۹ حدود ۹۵۰ هزار تن محصول کشاورزی بود که اکنون در سال ۱۴۰۰ به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده است، یعنی با آب کمتر تولید بیش‌تری داشته‌ایم.
وی تاکید کرد: اگر خود را با تغییر اقلیم سازگار نکرده بودیم، باید میزان تولید محصولات کشاورزیمان کاهش پیدا می‌کرد، اما با جایگزین کردن ارقام تجاری پرمحصول و کم آب‌بر شاهد افزایش تولید و مصرف آب کمتر هستیم.
برزگر توضیح داد: چند طرح تحقیقاتی در چهارمحال و بختیاری در حوزه کشاورزی در حال انجام است که می‌توانیم متناسب با شرایط استان ارقام مناسب را برای کشت انتخاب کنیم.
