کود اسید هیومیک و کاربردهای آن

بطور مستقیم کود اسید هیومیک میتواند اثر مثبتی بر رشد گیاه بگذارد. کود اسید هیومیک بر رشد ریشه گیاه و قسمت هوایی اثر دارد ولی اثرات آن بر روی ریشه برجسته تر است، که باعث افزایش حجم ریشه و همچنین اثر بخشی سیستم ریشه میشود که احتمالا باعث افزایش محصول میشود.

مواد هیومیکى (Humic substances) جزو مواد آلى محسوب مى شوند. مواد آلى موادى هستند که بر خلاف مواد شیمیایى مانند سموم و کودهاى شیمیایى ساخته دست بشر نیستند و بصورت طبیعى در محیط زیستى پیرامون ما وجود دارند. مواد آلى موادى هستند که داراى درصد بالایى از عنصر کربن (C) هستند و هر چه خاك حاصلخیزتر باشد درصد مواد آلى یا درصد کربن آلى در آن بالاتر است. مواد هیومیکى شامل اسیدهاى هیومیک(Humic acids)، اسیدهاى فولویک(Fulvic acids)، هیوماتها (Humate)، هیومین (Humin)، و هوموس (Humus) هستند.

اسید هیومیک‌ها بقایای تجزیه‌شده مواد ارگانیک (آلی) هستند. آنها مولکول‌های با زنجیری بلند، سنگین وزن و قهوه‌ای رنگ هستند. آنها فقط یک نوع اسید نیستند. اسید هیومیک یک اسم کلی است که به ترکیب پیچیده‌ای از اسیدهای متفاوت قابل حل در محلول آلکالین گفته می‌شود. این اسیدها به طور طبیعی در چرخه حیات در خاک، اقیانوس و رودها وجود دارند.

اسید هیومیک چطور ساخته می شود؟

وقتی گیاهان و حیوانات می‌میرند، مولکول‌های آنها برای استفاده سایر ارگانیسم‌ها در خاک باقی می‌مانند. باکتری، قارچ، پروتوزوئید، کرم‌های خاکی و حتی حشرات بقایای تازه را مصرف می‌کنند. بعد از مدت زمان زیادی وقتی ماده در حال تجزیه، توسط چرخه‌های مختلف خورده شد و تغییر شکل یافت، یک ماده مقاوم به تجزیه باقی می‌ماند که «هوموس» نامیده می‌شود (این فرایند هوموسی شدن نامیده می‌شود). هوموس یک واژه کلی است که به ترکیبات پایدار و به شدت پیچیده مقاوم به تجزیه گفته می‌شود. هوموس از سه جزء تشکیل می‌شود: اسید هیومیک، اسید فولویک و هیومین. هیومین و اسید فولویک‌ها به دلیل نقش‌ای که در ساختار خاک و انتقال مواد مغذی بین خاک و گیاه دارند، برای محیط‌های خاک سالم بسیار باارزش هستند.

کاربرد اسیدهیومیک بر بافت خاک

• موجب افزایش ظرفیت نگهداری آب خاک
• افزایش تهویه خاک
• بهبود دانه‌بندی خاک
• افزایش تبدیل عناصر به فرم‌های قابل دسترس برای گیاه
• افزایش درصد نیتروژن خاک
• بهبود ساختمان خاک از جمله کاهش تراکم و فشردگی
• ارتقاء خواص فیزیکی و شیمیایی خاک
• کمپلکس کردن یون‌های فلزی
• افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی
• کلات کنندگی عناصر غذایی مختلف مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم، روی، کلسیم، آهن، مس و سایر عناصر در جهت غلبه بر کمبود عناصر غذایی
• افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک
• افزایش راندمان مصرف سایر کودها
• صرفه‌جویی در حدود ۲۵ تا ۷۰ درصد استفاده از کودهای شیمیایی فسفاته و ازته و کاهش هزینه‌ها
• کاهش سمیت کودها و عناصر اضافی موجود در خاک
• سازگاری با محیط زیست و فقدان نگرانی از آلوده شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی

کاربرد اسیدهیومیک بر گیاهان

• این کود آلی دارای اثرات شبه هورمونی بر رشد و متابولیسم شامل فعالیت‌‌های اکسین مانند و سایتوکینین مانند است.
• اسید هیومیک و اسید فلوویک سبب افزایش طول و وزن ریشه، تعداد ریشه‌های جانبی وآغازه‌های ریشه و افزایش جریان شیره از آوندها می‌شود.
• افزایش قدرت ریشه زایی و رشد ریشه
• اسیدهیومیک از طریق افزایش تقسیم سلولی و رشد گیاه، جوانه‌زنی و قوه نامیه بذور، فتوسنتز، کارایی جذب آب، کلات کردن و جذب مواد غذایی توسط گیاه، رشد ریشه و ساقه، مقاومت گیاه به خشکی، مقاومت به آفات و بیماری‌ها، میزان ویتامین‌ها و آنزیم‌ها در گیاه و درصد جوانه‌زنی بذور باعث افزایش عملکرد و کیفیت محصولات زراعی و باغی می‌شود.
• افزایش ترکیبات آنتی‌اکسیدانت و افزایش فتوسنتز و تنفس از اثرات مثبت دیگر آن است.
• بهبود مقاومت گیاهان به خشکی و شوری
• بزرگ شدن گل و میوه در گیاهان و درختان
• تسهیل تعریق و تعرق گیاهی و تقویت سیستم ریشه
• اسید هیومیک جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر را توسط گیاه افزایش می‌دهد.
• اسید هیومیک، کلروز گیاهان را بهبود می‌بخشد که احتمالاٌ نتیجه‌ای است از توانایی اسید هیومیک برای نگهداری آهن خاک به فرمی که قابل  جذب و سوخت و ساز باشد.
• کمک به جذب و انتقال عناصر ریز مغذی در اندام هوایی
• متوقف کننده بیماری ها، استرس گرمایی و صدمات سرما
• افزایش مقاومت نسبت به بیماری‌ها در نتیجه کاهش مصرف سموم و استفاده از علف کشهای بسیار گران را منسوخ می کند