گروه مشاوران برندینگ فراسو
دامدانستنی‌ها

جفت ماندگی

از نظر فیزیولوژیكی غشاهای جنین معمولا ۱۲ ساعت بعد از زایمان بایستی خارج شوند و باقیماندن غشا های آلانتوكوریون در داخل رحم در زمان بشتر دلیل بر حالت پاتولوژیكی می باشد.

جفت ماندگی از نظر فیزیولوژیكی غشا های جنین معمولا ۱۲ ساعت بعد از زایمان بایستی خارج شوند و باقیماندن غشا های آلانتوكوریون در داخل رحم در زمان بشتر دلیل بر حالت پاتولوژیكی می باشد و این باقیماندن جفت ممكن است ۴ تا ۸ روز و حتی بیشتر ادامه پیدا كند كه در این صورت اثار گندیدگی و تغییرات عفونت رد آن پدید می آید بنابراین در صورتیكه بعد از حداكثر ۲ روز جفت خارج نگردید بایستی عملیات درمانی را در مورد خارج كردن جفت انجام دهیم تا منجر به عفونت رحمی و ضایعات بعدی نشود.

آسبب شناسی:

از نظر فیزیولوژیك دو علت با عث جفت ماندگی می شود:
۱- نرسیدن خون در خملها كه متعاقب زایمان بر اثر عدم جریان خون كوتیلدونها كوچك شده و جمع می شوند.
۲- ادامه حركات پرستالتیك در رشته های عضلانی دیوواره رحم كه بموجب آن در اثر از دست دادن آلانتوكوریون تو رفتگی پیدا كرده و كشیده می شود و بر اثر جا شدن پرده ها خروج جفت از رحم صورت می گیرد.
علت اصلی باقیماندن جفت چسبندگی خملها به حفره ها یا كریپتها است و مسئله دیگر انقباضات رحمی میباشد یعنی برای خروج جفت بایستی دو مسئله در نظر گرفته شود . یكی اینكه خملها از كریپت ها جدا شوند دیگر اینكه انقلاضات رحمی برای بیرون راندن جفت و خارج كردن آن كافی باشد .
سقط جنین بروسلائی بموجب مطالعاتی كه بعمل آمده در سن كمتر از ۳۰ تا ۴۰ هفتگی سبب باقیماندن جفت شده و می توان گفت كه در این قبل مواقع از آبستنی جفت ماندگی نارد است و بنا به مطالعاتی كه بعمل آمده باقیماندن جفت در دو قلو زائی زیاد اتفاق می افتد.
سكون رحم در سومین نیز یكی از مهمترین علل باقی ماندن جفت می باشد و هجوم الدمی خملها كه سبب قفل شدن آنها رد حفره ها می شود نیز بعنوان یكی از علل باقیماندن جفت ذكر شده است.
در یك تحقیق محققان هندی آمار جفت ماندگی در گاوهایی كه بلافاصله پس از تولد گوساله از آن جدا شده اند میزان جفت ماندگی بیشتر بوده است.

بیماری زائی:

میزان اثر مسائل مختلف و مرگ و. میری كه باقیماندن غشا های جنین را سبب می شود در گاوها قدری مشكل است زیرا بسیاری زا فاكتورها رد این مورد بایستی بررسی شوند اولین مطلبی كه رد این مورد باید ذدكر شود شرایطی است كه بموجب آن وضع نرمال زایمان را با حالت غیر نرمال باید مقایسه كنیم.
عواملی كه روی دوره ماندن جفت تاثیر دارند:
این عارضه به دنبال سخت زایی، سقط، سزارین و فتوتومی شایع می باشد . كمبود های جیره از جمله كمبود سلنیم و ویتامین e و ویتامین A با جفت ماندگی در ارتباط هستند.
دست كاری های رحم روی شدت جفت ماندگی تاثیر دارند و از طرفی دوره ماندن جفت نیز روی شدت جفت ماندگی تاثیر دارد، اگر چه این مورد تا ۲ الی ۳ روز پس از زایمان اهمیت پیدا می كند، زیرا بعد زا آن در هر صورت گندیدگی جفت خواهیم داشت . بعد از گندیدگی ججفت در رحم در ۷۵ درصد موارد سلامتی حیوان مورد تهدید قرار می گیرد و اشتها كاهش یافته و تولید شیر تقلیل پیدا می كند و در بسیاری از موارد عدم درمان جفت ماندگی، مرگ حیوان اتفاق می افتد و حداقل می توان گفت كه ۱تا ۲ درصد گاوهایی جفت مانده بر اثر عفونت های حاصله می میرند.

خارج كردن جفت با دست:

برای خارج كردن جفت سه راه وجود دارد كه به شرح آن می پردازیم:
۱- بعضی از متخصصان عقیده دارند كه بایست یبا دست اتصال كوتیلدونها جفتی را به كارونكول های مادری قطع نمود . كسانیكه پیرو این عقیده هستند از خطر بروز عفونت بر اثر ماندن جفت هراس داشته و آنرا خطری برای دام ذكر می كنند ولی عده ای عقیده دارندكه جفت خود بخود خارج می شود و نیازی به بیرون آوردن آن با دست نیست فق بایستی از طریق ضد عفونی كردن رحم بوسیله گذاشتن قرص های آنتی بیوتیك ( تتراسیكلین ) از بروز عفونت های احتمالی جبوگیری نمود و عده ای هستند كه عقیده دارند هم گذاشتن قرص در رحم و هم تزریق آنتی بیوتیك و استفاده از دارو هایئی نیر لوب خلفی هیپوفیز لازم است و هم در صورت عدم خروج فت بیرون كشیدن ان با دست لازم می شود . در بین این سه روش راه حل سوم مقبولیت بیشتری دارد و پیروی از آن معقول به نظر می رسد، یعنی اول تزریق دارو های لازم و بعد در صورت عدم خروج جفت بیرون كشیدن آن با دست كه توصیه می شود همواره بدین طریق عمل نمائید.
بر اساس تجربیات محققان انگلیسی تلاش برای بیرون آوردن جفت در ۴۸ ساعت اول نتیجه ای در بر ندارد زیرا جفت اغلب خلی محكم چسبیده و كوشش برای جدا كردن آن منجر به خونریزی می شود و در مواردی خود كارانكول نیز قطع شده است صدمه رسانیدن باعث سپتی سمی، تب، بی اشتهایی خواهد شد.
علاوه بر آن قسمت های apical شاخ بارور رحم معمولا در این موقع دور از دسترس است روی همین اصل بیرون كشیدن جفت را بایستی تا روز سوم و یا چهارم به تاخیر انداخت و بعد از روز ۴ گندیدگی جفت شروع می شود و جدا كردن خملهای جفتی از كریپت های مادری آسانتر سات. باید توجه داشت كه گاو نباید در اثر دست كاری مریض شود زیرا در این صورت ممكن است به مرگ گاو منجر شود.
طبق تحقیق دامپزشكان المانی اگر چه دست زدن به رحم و رها كردن جفت بحال خود و خارج شدن خود بخود آن بهتر است اما می تون ادعا كرد كه در صورت انجام بی حسی اپیدورال جفت را به آرامی و با رعایت بهداشت می توانیم خارج كنیم. و این فاكتور ها همراه با مبارزه با عفونت های احتمالی بایستی مورد نظر قرار گیرد و همواره خار ج كردن آرام جفت بایستی مورد توجه واقع شود و اگر جفت را در روز های اول بتوانیم خارج كنیم خطر بروز عفونت بمراتب كمتر بوده و مسمومیت و عفونت نیز بروز نخواهد كرد.
مخققان سوییسی نیز این روش را تایید كرده اند و اعلام كرده اند كه عاملی كه بیشتر مواقع سبب بیماری و عفونت بوده پر شدن رحم از مایعات می باشد. مشاهده چرك در رحم نشانه بروز عفونت است و نیاز به درمان كامل با استفاده از آنتی بیوتیك ها واحتمالا تزریقات داخل رحمی دارد و پرده های جفت وقتی از فرج آویزان باشند می توان از طریق پیچاندن آنها و جدا كردن چسبندگی ها با ست آنرا خارج نمود.
در مواردی كه رحم شل و محتوی مقادیر زیادی مایع است برای خارج كردن مایعات باید به وسیله ۲ تا ۳ لیتر سرم فیزیولوژی سیفوناژ كنیم.
صدمه ایجاد شده دراثر خارج كردن جفت با دست از فاگوسیتوز نوتروفیل ها ی رحمی مانع می شود و از طرفی با عث تورم صفاق و عدم باروری دام در دفعات بعد می شود.

دارو های درمان جفت ماندگی:

بسیاری از داروهای ضد عفونی كننده بمنظور ضد عفونی رحم در جفت ماندگی مورد استفاده قرار گرفته اند نمونه این قبیل داروها اسید فنیك، متیل سالیسلیك اسید، كرزول و فلاوین و رنگ ها یآكریدین و یدو فرم، بیسموت سونیترات و فر آورده های املاح نقره می باشد.
سولفانامید و پنی سیلین نیز در مواردی كه عفونت ایجاد شده است استفاده می كنند . اكسی توسین باعث ایجاد انقباضات میومتر می شود كه به خروج جفت كمك می كند . اكسی توسین را می توان از طریق داخل رگی ۵ تا ۲۰ واحد بین المللی هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ) به داخل عضلانی ۲۰ تا ۴۰ واحد IU هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه تزریق كرد . همچنین از راه داخل رگی به آهستگی انفوزیون نمود . ۳۰ تا ۸۰ واحد IU در ۵۰۰ میلی لیتر سالین گرم درعرض ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ). از تجویز دز های بیش از حد باید خود داری كرد چون منجر به علایم درد شكم و كزاز می شود . اگر درمان بیش از ۲۴ ساعت به تاخیر افتاد دز های بالای اكسی تترا سایكلین توصیه می شود.
اگر آلانتوئیس سالم باشد، محوطه كوریو آلانتوئیك را می توان با ۳ تا ۴ گالن سالین یا آب گرم از طریق ستاره سرویكال پر كردو منفذ جفت را باید با هنگام شروع فشار های شكمی بسته نگه داشت . از اكسی توسین و نیز به همراه این درمان استفاده می شود . اكسی توسین و آنتی بیوتیك های داخل رحمی یا عمومی در فواصل ۱۲ ساعته تا هنگامیكه جفت خارج شود و تجویز های دارو های ضد آماس و كزاز توصیه شده است . تجویز محلول های كلسیم از طریق داخل رگی در مواردی كه جفت ماندگی به طور ثانویه به دنبال كاهش كلسیم خون ایجاد شده باشد صورت می گیرد .
پروستاگلاندین برای درمان جفت ماندگی توصیه شده است چون عامل تونوسیته رحم می شود.
اكثر درمان های مورد استفاده در جفت ماندگی برای كنترل جمعیت باكتریایی داخل رحم می باشد.

جفت ماندگی در مادیان:

جفت ماندگی در مادیان بیشتر از ۳ ساعت غیر طبیعی می باشد . جفت مادیان از نوع اپیتلیو كوریال می باشد و دارای میكرو پلی های منتشر است كه با كریپت های آندومتر به صورت زواید انگشتی شكل در هم رفته است.

جفت ماندگی در گاو :

جفت كوتیلدونی گاوها معمولا ۳ تا ۸ ساعت پس از زایش خارج می شود و اگر تا ۱۲ ساعت خارج نشود جفت مانده می گویند .جفت ماندگی در نژاد های شیری نسبت به نژاد هاای گوشتی متداول تر است و از طرفی جفت ماندگی به دنبال زایمان گوساله نر یا دو قلو و سخت زایی متداول تر می باشد.

جفت ماندگی در میش و بز:

در میش و بز بعد از گذشت ۱۲ ساعت از خروج جنین اگر جفت دفع نشود، جفت مانده تلقی می شود . میزان جفت ماندگی در بز ۶% در صد است كه این رقم با مواردی مانند سخت زایی وكمبودجیره افزایش می یابد . بز ها ممكن است كه جفت خود را بخورند كه تشخیص موارد باقی ماندن قسمتی از جفت را پیچیده می كند.
جفت ماندگی در میش شبیه گاو می باشد . گندیدگی پیشرفته رحم در اثر عدم خروج جفت از روز پنجم تا دهم اتفاق می افتد و در بعضی مواقع عفونت حاصله ممكن است مرگ حیوان را سبب شود و وظیفه چوپان در این رابطه این است كه همه روزه كمی جفت را خارج نماید تا بتدریج تمام جفت بیرون كشیده شود.

نشانه های بالینی:

پرده های جنینی معمولا از فرج دام آویزان هستند و باید توجه داشت كه ممكن است قسمت های كوچكی از بافت جفت بدون ظاهر شدن در لبه های فرج درون زخم به صورت متصل باقی بماند و كانونی برای عفونت شود . و منجر به متریت شدید، آندو توكسمی، لنگش شود.
كم شدن تولید شیر و اشتها در گاو شایع است و ترشحات بد بو از فرج دام كاملا مشهود است
معمولا در روز ها ی ۴ تا ۱۰ بعد از زایش، هنگامی كه بافت كارانكل نكروزشده و جدا می شود . میش ها و بز ها نسبت به دیگر حیوانات علائم واضح تری دارند . جفت ماندگی ممكن است ناشی از باقی ماندن جنین دیگری باشد كه معاینه دقیق را می طلبد.
در درمان جفت ماندگی در اسب باید بلافاصله اقدام كرد . در صورتی كه جفت در عرض ۳ ساعت پس زا زایش خارج نشود باید درمان را شروع كند.

پیشگیری و كنترل:

به خاطر تك گیر بودن و سبب شناسی نا معلوم جفت ماندگی پیشگیری آن دشوار است. جفت ماندگی اغلب بعد از سقط طی نیمه آخر آبستنی رخ می دهد، واكسیناسیون بر علیه عوامل عفونی ایجاد كنند ه سقط توصیه می شود . طول دوره خشكی گاوها و بزها باید به اندازه كافی و به میزان ۶ تا ۸ هفته باشد . جیره ها باید دارای مقادیر كافی كلسیم، فسفر، ویتامین A، ویتامین E، و سلنیم باشد . تزریق سلنیم و ویتامین E تقریبا ۱ ماه قبل از زایمان گاوها در كاهش شیوع جفت ماندگی در مناطقی كه كمبود سلنیم وجود دارد موثر است.

منبع:

سایت دام‌آوران

 

بیشتر بخوانید:

بیماری بروسلوز
بیماری اکتینومیکوزیس در گاو
کیست سیستی سرکوس

۰%

امتیاز کاربر: اولین نفر باشید !
نمایش بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا