اصول زراعت آفتابگردان
آفتابگردان دارای گل آذین بزرگ شبیه خورشید است که به همین علت اغلب در دنیا با نام گل آفتاب “Sunflower” نامیده میشود. دانه آفتابگردان در قرن ۱۶ از آمریکا به اروپا آورده شد و همراه آن استفاده از روغن آفتابگردان به عنوان عنصر پخت و پز در اروپا گسترده شد.
گياهاني نظير آفتابگردان ، گلرنگ، بادام زميني، كتان روغني، كرچك، كنجد و مشابه آنها اغلب به مصرف تهيّه روغن مي رسند امّا از بسياري بذور و محصولات ديگر اين گياهان در تغذيه انسان و دام نيز بهره مي گيرند. گواينكه امروزه درصد عمده اي از روغن مصرفي مردم ايران از طريق واردات تأمين مي
گردد لذا کاشت اينگونه محصولات در اراضی کوچک و حاشيه ای توصيه می گردند.
آفتابگردان را مي توان بجز در زمين هاي باتلاقي، اراضي خيلي شور و سرماي زير صفر كشت نمود.
جاكشت نمودن آفتابگردان بعد از حبوباتي نظير يونجه و شبدر به محصول بسيار خوبي منتهي مي شود
ارقام آفتابگردان:
الف- ارقام زودرس و متوسط رس: زاريا، چرنيانكا، “ان اس پي”
ب- ارقام ديررس: ركورد، لوچ، ونيمك
كود مصرفي:
الف- كود دامي به ميزان ۳۰ – ۲۰ تن در هكتار
ب- كود اوره به ميزان ۱۵۰ – ۱۰۰ كيلوگرم در هكتار
پ- كود فسفاته به ميزان ۱۰۰ – ۵۰ كيلوگرم در هكتار
تاريخ كاشت:
الف- مناطق گرمسيري: نيمه دوّم دي ماه تا اواسط اسفند
ب – مناطق معتدله: اوايل اسفند تا اواخر فروردين
پ – مناطق سردسير: اوايل فروردين تا اواسط ارديبهشت
روش كاشت:
بذور آفتابگردان را به صورت رديف هايی با فواصل ۸۰ – ۷۰ سانتيمتر و فواصل ۳۵ – ۲۵ سانتيمتری بوته ها بر روي رديف ها و در عمق ۴ – ۲ سانتيمتري خاك مي كارند.
آفتابگردان نيازمند مراقبت هاي: وجين، تنك كردن، واكاري، دفع آفات و آبياري به موقع است.
آبياري آفتابگردان بويژه در زمان گلدهي بسيار حائز اهميت است و در غير اين صورت اغلب بذورش پوك مي شوند. از عواملي كه در افزايش محصول آفتابگردان حائز اهميت است همانا قرار دادن كندوي زنبوران عسل به تعداد ۳ – ۲ عدد در هر هكتار مي باشد زيرا گل هاي آفتابگردان بخودي خود و يا توسط باد قادر به تلقيح و توليد دانه ها نيستند.
برداشت:
زمان برداشت آفتابگردان موقعي است كه گلبرگ هايش خشك و طبق هايش قهوه اي شده باشند.
طبق ها را پس از برداشت براي چند روز رو به زمين در برابر آفتاب قرار مي دهند سپس مي تكانند.
عملكرد بذور آفتابگردان حدود ۳ تن در هكتار است كه با آبياري و كوددهي به موقع مي توان بر اين مقدار افزود.
براي سيلوكردن و مصرف علوفه اي آفتابگردان بايد آنها را قبل يا اوايل گلدهي برداشت نمود زيرا وجود طبق هاي كاملاً خُ رد نشده و آبدار باعث بروز مشكلاتي در توليد علوفه سيلويي مي گردند و غالبا مواد سيلو را فاسد مي سازند.
منبع:
گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم