داغ آتشک بر جان باغ‌های خراسان شمالی
باغداران خراسان شمالی از شیوع باکتری آتشک در سطح باغ‌های گلابی و سیب ابراز نگرانی کردند و گفتند: این بیماری سبب از دست رفتن محصولات شده و میوه درختانی که با زحمت زیاد به باردهی رسیده اکنون در حال از دست رفتن است.
یکی از باغداران خراسان شمالی که باغ ۲ هکتاری سیب گلاب دارد با ابراز نگرانی از شیوع باکتری آتشک در سطح باغ خود گفت: هم اینک شاخ و برگ های بیشتر درختان خشکیده گویی پاییز شده است.
حسن نامور آلوده شدن درختان سیب به بیماری آتشک را خطر بسیار جدی دانست و افزود: برای اینکه درختان به باردهی برسند سال های سال زحمت کشیده ام اما، خشکسالی، سرمازدگی و بارش باران بی موقع خسارت زیادی به باغ زده است که هم اینک قادر به مقابله و پیشگیری با بیماری و آفات نیز نیستم.
وی از گرانی انواع سم اظهار نگرانی کرد و اظهار داشت: کارشناسان باغبانی کشاورزان را برای مقابله به بیماری ها و آفات و گذر از خشکسالی توصیه به خرید مواد مغذی و سموم می کنند اما افزایش قیمت ها مانع این مهم می شود.
یکی دیگر از باغداران که بیش از سه هکتاری باغ انواع گلابی و سیب دارد نیز از شیوع آتشک بر جان درختان دانه دار اظهار نگرانی کرد و افزود: هنوز محصول گلابی باغ را جمع آوری نکرده ام که بیشتر شاخ و برگ های درختان خشکیده است.
تقی وحیدی نیز نگران خشک شدن درختان بارده شد و گفت: بخشی از باغ آلوده به آتشک شده و شاخه بخشی دیگر از درختان سوخته است هم اکنون، بخشی از شاخه ها با میوه های نارس خشک و آویزان شده‌اند.
وی با بیان اینکه بیشتر برگ های درختان قهوه ای شده اند افزود: آتشک علاوه بر آسیب زدن به محصول به خود درخت نیز آسیب می زند که در سال های آینده با مشکل جدی تری رو به رو خواهیم شد.
مدیرحفظ نباتاب سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی ضمن تایید گفته های کشاورزان گفت: بیماری باکتری آتشک درختان سیب، گلابی و به را درگیر می کند و به ندرت سراغ میوه های هسته دار می رود.
مهندس محمدرضا رضایی با بیان اینکه در سال ۷۹ اولین موج این نوع بیماری پس از بارش باران دیده می شود، اظهار داشت: قطره های باران باعث ایجاد این بیماری می شود و بیشتر نیز در فصل بهار اتفاق می افتاد.
وی افزود: بیماری آتشک در سال های بهار پرباران اتفاق می افتد که شرایط برای انتشار این بیماری مهیا است که اولین آلودگی سوخته شدن شکوفه و جوانه اتفاق می افتد به تدریح سرشاخه ها، شاخه ها و حتی تنه درخت نیز به این بیماری درگیر می شود.
وی گفت: درختان میوه ای که در سطح باغ های این استان دچار آتشک شده اند مربوط به سال های گذشته است اما به دلیل اینکه باغ داران با این بیماری مبارزه نکرده اند هم اینک شاخه و حتی تنه درختان نیز درگیر شده است.
مدیرحفظ نباتاب سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: کشاورزان در سال های گذشته با اندام های آلوده به آتشک مبارزه نکرده اند که متاسفانه سطح بیشتری از درخت را درگیر کرده است.
رضایی با بیان اینکه منبع آلوده شدن درختان به آتشک در سال های گذشته بوده است اظهار داشت: متاسفانه باغ داران مبارزه شیمیایی و غیر شیمیایی با این بیماری نداشته اند.
وی به مبارزه غیر شیمیایی با بیماری آتشک درختان سیب، گلابی و به تاکید کرد و گفت: باغداران در زمان زنده بودن درختان نباید شاخه های آن را هرس کنند اما در فصل خواب باید این مهم را جدی بگیرند و در این زمینه، شاخه ها آلوده به آتشک باید هرس شوند.
مدیرحفظ نباتاب سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از کشاورزان خواست در فصل پاییز درختان آلوده را هرس کنند و افزود: باید جای زخم را نیز ضد عفونی و شاخه های آلوده را از باغ خارج کنند در غیر اینصورت دوباره بیماری در باغ گسترش می یابد.
رضایی در خصوص مبارزه شیمیایی نیز گفت: در فصل تورم جوانه برای مبارزه با بیماری آتشک باید از سموم مسی استفاده کرد و این نوع مبارزه شیمیایی در سه مرحله انجام می شود.
یک کارشناس امور باغداری درباره فعالیت باکتری عامل آتشک خاطرنشان کرد: این باکتری در پنج مرحله شکوفه، سرشاخه، تنه، پایه و ریشه فعالیت دارد که بیشترین آسیب‌رسانی آن در مرحله شکوفه است اما باغدارها به طور سنتی با این اندیشه که سم‌پاشی شکوفه، باعث ریزش آن می‌شود از این کار خودداری می‌کنند که همین موضوع تاثیر زیادی در کم شدن مقاومت شکوفه به باکتری می‌گذارد.
مهندس محمد جواد گریوانی افزود: بیماری گیاهی و باکتریایی آتشک، از مهمترین بیماری‌های درختان میوه دانه دار (سیب، گلابی و به) است، آتشک بر اثر عفونت با یک بیمارگر رخ می‌دهد و مرگ سریع برگ، جوانه، شاخه و اندام گیاهی از آثار آن است و پیش از مرگ این اندام‌ها معمولا نخست زردی و قهوه‌ای شدن در گیاه دیده می‌شود.
وی گفت: نام عامل بیماری آتشک یا سوختگی آتشی، باکتری Armylovora Erwinia است، این باکتری بی هوازی اختیاری، گرم منفی و میله ای شکل است و اولین علائم بیماری آتشک روی گل ها ظاهر می شود بطوریکه گل ها ابتدا حالت آب سوختگی پیدا کرده و به سرعت پلاسیده و قهوه ای و سپس سیاهرنک می شوند، سپس علائم بیماری در اطراف گل آذین یا جام گل روی برگ ها و نوک شاخه های جوان ظاهر می شود.
گریوانی اظهار داشت: برگ های آلوده و بیمار بتدریج به رنگ قهوه ای و به حالت پیچیده و چروکیده و به ظاهر سوخته مدت ها روی شاخه باقی می ماند با توسعه بیماری علائم از محل شکوفه ها و برگ های آلوده به سمت شاخه های بیمار به سرعت پژمرده و به دلیل سوختگی و خمیدگی بیش از حد قسمت های انتهایی شاخه این سرشاخه ها حالتی شبیه به عصا پیدا می کنند.
وی اضافه کرد: در این مرحله از آلودگی ممکن است شیرابه ها و یا قطرات و تراوشات چسبناک که ابتدا شیری رنگ می باشد و در هوای آزاد رنک کهربایی و قهوه ای پیدا می کند روی شاخه های جوان مشاهده می شود.
وی گفت: این قطرات حاوی میلیون ها سلول باکتری هستند که به آسانی توسط حشرات، باران، پرندگان، باد و انسان به درختان سالم منتقل و آنها را نیز آلوده می کند و آلودگی میوه نیز از دم گل انجام می گیرد اما آلودگی مستقیم نیز ممکن است انجام شود و بدین ترتیب میوه ابتدا آب سوخته سپس قهوه ای رنگ، پلاسیده و خشک شده و سیاه می شود.
وی افزود: در نهایت باغ حالت آتش گرفتگی و سوختگی به خود می گیرد زیرا انبوه برگ های چروکیده و قهوه ای میوه های خشک و سرشاخه های خمیده و سیاه را می توان مشاهده کرد که در لابه لای برگ ها، شاخه ها و میوه های سالم درختان پراکنده اند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی سطح باغ های سیب استان را سه هزار و ۸۰۰ هکتار عنوان کرد و گفت: پیش‌بینی می شود حدود ۵۰ هزار تن محصول از سطح این باغ‌ها جمع‌آوری شود.
محمدعلی شریکیان اظهار داشت: سیب پس از انگور بیشترین محصول باغی تولیدی در این استان است که میزان تولید آن در برخی از سال ها تا ۶۰ هزار تن نیز می رسد، اما خشکسالی در سال زراعی جاری ۲۰ تا ۳۰ درصد از محصولات باغی از جمله سیب را کاهش داده است.
وی اظهار داشت: در سال جاری عملیات اصلاح، نوسازی و جایگزینی باغ های سیب با تامین نهال شناسه دار انجام شده و همچنین به منظور توسعه این نوع باغ ها، اصله نهال سیب پایه رویشی از نهالستان های داخل استان تامین و توزیع شده است.
شریکیان گفت: در سطح استان حدود ۸۱۴ هکتار گلابی کشت شده که ۱۵۶ هکتار آن غیر بارور و ۶۵۸ هکتار بارور و با تولید سالانه ۶ هزار و ۵۴۰ تن بوده که ارقام زیر کشت این محصول شامل شیرین ترکان، درگزی، اسپادانا است.
برداشت ۲۱۵ هزار تن میوه در سال زراعی جاری از باغ های استان برآورد می شود که این میزان تولید بدلیل خشکسالی به نسبت سال زراعی گذشته ۳۵ درصد کاهش دارد.
گستره باغ های استان ۴۸ هزار و ۴۹۳ هکتار است، ۲۶ گونه باغی در این سطح کاشت و سالانه در حدود ۳۰۰ هزار تن محصول باغی برداشت می شود که امسال خشکسالی موجب کاهش برداشت محصولات باغداران شد.
