بیماری لکه سفید میگو
بیماری لکه سفید میگو در ایران و سایر کشورها خسارت زیان‌باری به مزارع پرورش میگو وارد میکند و درمان خاصی هم وجود ندارد به تازگی دانشمندان مکزیک درمان دارویی برای آن کشف کردند.
عامل ايجاد كننده بیماری لکه سفید میگو يكي از بزرگترين ويروسهاي جدا شده از ميگو است.
اين بيماري در حال حاضر جدي ترين و سخت ترين بيماري ويروسي تاثير گذار در انواع گونه هاي ميگو بوده وعامل بيماري باکولوويروس است ،اين ويروس به شكل تخم مرغي تا ميله اي متغير بوده و داراي يك زائده دم مانند در يكي از انتهاي خود بوده و طيف وسيعي داشته و از طريق افقي و عمودي قابل انتقال است.
اولين شيوع اين بيماري در سال ۱۹۹۳ در چين و ژاپن گزارش شد و ۸۰% ميگوهاي پرورشي را از بين برد ولي اين بيماري در آسيا نيز اپيدميک است.
در سال ۱۳۸۴ از استان بوشهر نيز گزارش شده و موجب تلفات سنگيني در اين منطقه گرديد.اين بيماري در كليه ميگوهاي خانواده پنائيده در مرحله جواني و بلوغ ديده ميشود.
نشانی‌های بیماری
میگوهای آلوده به این ویروس ،پلاكهای سفید رنگی را درقسمت كاراپاس میگو از خود بجای میگذارند و به همین دلیل بیماری را بعلت رسوب و عدم جذب كلسیم، لكه سفید می نامند.
علائم ظاهری این بیماری براحتی در میگوهای جوان وبالغ قابل دیدن می باشد. لكه های سفید ابتداء در قسمت كاراپاس میگو و بندهای ۵ تا ۶ بدن ظاهر شده ودر مرحله پیشرفت كل بدن را لكه های سفید با ضخامت ۵/ تا چند میلمتر می پوشاند . پوست میگو یا Cuticule براحتی از لایه درمیس جدا می‌شود.
هپاتوپانكراس بصورت زرد مایل به سفید ،بزرگ و شكننده تغییر شكل پیدا میكند . همولنف میگو رقیق و انعقاد آن یا به كندی صورت می گیرد و یا اصلا”صورت نمی گیرد.
میگوها بیحال و اشتهای خود را از دست می دهند و میگوهای آلوده تمایل دارند كه در كناره های استخر بایستند و به آهستگی در سطح آب شنا كنند و در نهایت در كف استخر ته نشین می شوند.
با نمایان شدن علائم كلینیكی بعد از ۲ تا ۷ روز مرگ و میر بسیار شدید بین ۷۰ تا ۱۰۰درصد در مزارع پرورشی اتفاق می افتد.
بیماری در تمام سنین میگوها از PL 15 تا وزن ۴۵ گرم در مزارع متراكم و غیر متراكم گزارش شده است . در بعضی مواقع لكه های سفید با تغییر رنگ به قرمز همراه است . و باید توجه داشت كه تغییر رنگ به قرمز بواسطه همراه شدن باكتریهای خانواده ویبریو با این عفونت است .
روشهای انتقال بیماری لکه سفید میگو
گسترش این بیماری از طریق حركت لاروهای آلوده یا مولدین اتفاق می افتد.
انتقال بیماری بین مزارع و استخرهای پرورشی می تواند از طریق آب خروجی استخرهای آلوده ،از طریق هواده ها ،از طریق حشرات ،پرندگان تجهیزات آلوده مورد استفاده در هچری یا مزراع پرورشی ،جانوران آبزی مثل خرچنگ ها و سایر كروستاسه ها انجام می شود .
آب دریائی آلوده به ویروس ۳ تا ۴ روز حاوی ویروس می باشد.
مدیریت پیشگیری از بیماری لکه سفید میگو
- انتخاب مولدین بدون ویروس: انتقال بیماری می تواند از طریق مولدین به نوزادان از طریق تخم های آلوده اتفاق بیفتد بنابراین انتخاب مولدین از طریق تست های حساس مانند PCR بسیار ضروری است . اگر مولدین قبل از غربال كردن و انتخاب تخم ریزی نمایند ،باید تخم ها و پست لاروها را با تست PCR غربال كرد.
- جلوگیری از واردات مولدین ولاروها ،بیماری ممكن است از طریق واردكردن مولدین و پست لاروها به مزارع و هچری ها اتفاق افتد . یك بی ملاحظی مقدماتی می تواند باعث انتقال بیماری به صنعت شود . معرفی و انتقال جانوران و آبزیان از طریق كشورهای همسایه ،هرچند كه در شرایط قرنطینه و بهداشتی انجام شود ،نمی تواند صد در صد قابل اعتماد باشد . همچنین انتقال میگو بین مناطق مختلف كشور نیز باید به حداقل ممكن كاهش یابد تا از گسترش بیماری جلوگیری كند.
- در زمان انتقال میگو باید از آبی استفاده شود كه میگو در آن صید شده است . زیرا ممكن است آب محل های دیگر آلوده به این ویروس باشند. آب موجود در تانكها جهت نگهداری مولدین نیز باید ضدعفونی شود تا مطمئن گردید كه آب فاقد ویروس است.
- نگهداری مولدین مناطق مختلف در تانكهای جداگانه: به منظور جلوگیری از آلودگی بین میگوهای منابع مختلف ، باید میگوها را جداگانه نگهداری نمود. تخم های خارج شده از مولدین مختلف نیز همچنین باید جداگانه نگهداری و تولید نمود.
- خارج كردن ناقلین ویروس وانجام اقدامات ضد عفونی : موجودات آبزی شامل خرچنگ ها ،كوپه پودا ،میگوهای وحشی و سایر سخت پوستان از ناقلین ویروس لكه سفید می باشند.
- جلوگیری از استفاده Trash fish مثل خرچنگ ها ، میگو ، صدفها می توانند یا حامل ویروس باشند ،یا بوسیله این ویروس آلوده باشند. بنابراین تغذیه میگوهای مولد با آنها می تواند خطرناك باشد . و باید قبل از استفاده بخار داده و بجوشانیم ،و بعداً مورد استفاده قرار دهیم.
- كنترل میگوهای سالم با استفاده از آزمایش PCR : در طی دوره پرورش لازم است كه وضعیت بیماریها بطور مرتب كنترل شود . نمونه هائی باید از مزرعه هر دو هفته یكبار جمع آوری شده و به یك آزمایشگاه دارای امكانات PCR ارسال گردد.
- استفاده از پروبیوتیكها Probiotics و آب با كیفیت مطلوب: استفاده از پروبیوتیكها می تواند مفید باشد ،زیرا افزایش تعداد باكتریهای سودمند در استخر درمیان سایر باكتریهای موجود می تواند موجب مهار یا كاهش سایر میكروارگانیسم های پاتوژن باشد. باید توجه داشت كه این مسئله نمی تواند اثرات جادوئی داشته و برای همه بیماریها استفاده شود.همچنین فاكتورهای كیفی آب مانند DO, PH شوری ، الكانیتی،آمونیوم و كدورت باید در حد مطلوب نگهداری شوند.
- متعادل كردن تراكم استخرها: كم كردن تراكم لاروها در استخرها باعث كاهش استرس گردیده از این طریق مقاومت میگوها در برابر بیماریها افزایش می یابد . تراكم ایده آل برای استخرهای پرورشی ۳۰-۲۵ پست لارو در هر متر مربع است.
- استفاده از داروهای شیمیائی جهت جلوگیری از انتقال بیماری : استفاده از بعضی از تولیدات تجارتی نظیر (Happy Larvae (50g/m می تواند جهت مرحله مایسیس به بعد مورد استفاده قرار گیرد . این عمل نتایج رضایت بخشی را نشان داده و باعث به حداقل رساندن انتقال بیماری بین لاروها می شود.
- در مقالات جدید بهترین ماده ضد عفونی كننده را فرمالین معرفی میكنند كه با دز V. PPM از انتقال ویروس در آب جلوگیری میكند ،واین مقدار به میگوها نیز آسیبی نمی رساند . البته بر روی شكوفائی پلانكتونی تاثیر گذاشته و میزان DO آب را كاهش می دهد.
درمان بیماری لکه سفید میگو کشف شد
محققان دانشگاه مکزیک با همکاری شرکت وکتور ویتا نووسیبیریک به تازگی روش درمان یماری لکه سفید میگو را که براساس ذرات ریز نانویی نقره‌ای انجام می‌گیرد یافته‌اند.
این محققان معتقدند که این ابداع می‌تواند هزینه پرورش میگو را بسیار کاهش دهد. یافته‌های این محققان در ژورنال ایمونولوژی ماهی و حلزون انتشار یافته است. بیماری لکه سفید میگو که یک بیماری ویروسی و مسری برای میگو است به مزارع میگو خسارت زیادی وارد میکند و اولین‌بار در سال ۱۹۹۲ در تایوان به ثبت رسیده است.
این بیماری برای مزارع پرروش میگو در ایران، چین، آمریکا،مکزیک، کامبوج، هند، اندونزی، ژاپن،مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند و ویتنام سالانه خسارت زیادی وارد میکند. درمان این بیماری برای کشور مکزیک که بزرگترین صادرکننده محصول است می‌تواند بسیار مهم و حیاتی باشد.
دانشمندان می‌گویند زمانی که بخشی از آب مبتلا به ویروس این بیماری می‌شود می‌تواند طی ۲ تا ۱۰ روز تا ۱۰۰ درصد به مزرعه پرورش میگو خسارت وارد کند.
در سال ۱۹۹۳ این بیماری در چین و ژاپن ۸۰ درصد میگوهای پرورشی را از بین برد. در سال ۱۳۸۴ این بیماری در استان بوشهر، ایران تلفات سنگینی را برجای گذاشت.
میگوهای آلوده به این ویروس پلاک‌های سفید رنگی را از خود به جای میگذارند و به همین دلیل بیماری را به علت رسوب و عدم جذب کلسیم لکه سفید می‌نامند.
گسترش این بیماری از طریق حرکت لاروهای آلوده اتفاق می‌افتد. انتقال بیماری بین مزارع و استخر پرورش هم می‌تواند از طریق آب خروجی استخرهای آلوده، از طریق هواده‌ها، حشرات، پرندگان و تجهیزات آلوده باشد.
پیش از این درمان موفقی برای غلبه بر بیماری لک سفید وجود نداشت و معمولا از عصاره داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و برخی مواد ایمنی‌زا استفاده می‌کردند.
