مصرف آب کافی برای دام

عوامل موثر میزان مصرف آب در دام

• جثه و نژاد

گاو و گوسفند از لحاظ جثه با هم تفاوت های زیادی دارند. در نتیجه آب مصرفی آنها با هم قابل مقایسه نیست. حیوان دارای جثه بزرگ تر، بالطبع آب بیشتری نیاز دارد؛ در نتیجه مصرف آب گاو بسیار بیشتر از گوسفند است. البته اصل تاثیر جثه بر میزان آب مصرفی، برای مقایسه انواع گاوها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال گاوها نژادهای مختلفی دارند و ممکن است برخی درشت و گوشتی و برخی ضعیف و استخوانی باشند. در نتیجه میزان آب مصرفی برای نژادهای گوشتی آنها افزایش پیدا می کند. این وضعیت فقط مخصوص گاو نیست و برای گوسفندان نیز صادق است. علاوه بر جثه و نژاد، عوامل دیگری نیز بر میزان مصرف آب دام تاثیر دارند. وضعیت جسمانی، وضعیت محیط، وضعیت تغذیه و میزان نمک موجود در غذا از جمله این موارد هستند.

• سن و دوران زندگی

نیاز دام زنده به آب در سنین مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال گوسفند در سنین بارداری، آب بیشتری نیاز دارد؛ به نحوی که با رسیدن به لحظه زایمان، حجم آب مصرفی به دو برابر حد طبیعی می رسد. لازم به ذکر است که آب مورد استفاده در میش، گوسفند و حتی گاو، پس از زایمان نیز باید حفظ شده و از کاهش آن خودداری شود. کاهش حجم آب مصرفی مشکلات عدیده ای در دام ایجاد می کند که عبارتند از:

• سنگ ادرار
• مسمومیت حاملگی
• کاهش چربی بدن
• کاهش پروتئین بدن
• مرگ

• وضعیت محیط

وضعیت محیطی و میزان دمای هوا نیز در تاثیر مستقیمی در میزان مصرف آب دام دارد. تمایل گاو و گوسفند در فصل تابستان برای نوشیدن آب به کیزان چشمگیری افزایش می یابد. در این زمان گاو عطش بیشتری داشته و به دفعات بیشتری آب مصرف می کند. مقابله با عطش شدید دام با استفاده از آّب ولرم صورت می گیرد. گاو در صورت نوشیدن آب ولرم، آن را در شکمبه خود ذخیره کرده و در شرایط بحرانی (که دسترسی به آب وجود ندارد) مورد استفاده قرار می دهد. برای گوسفندان نیز وضعیت به همین شکل بوده و بهترین دمای آّب برای این حیوانات نیز بین ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است. قرار دادن آب بسیار سرد در اختیار گوسفند می تواند عملکرد شکمبه را دچار اختلال کرده و حتی به سقط جنین منجر شود.

• وضعیت تغذیه

وضعیت تغذیه نیز یکی دیگر از عوامل تعیین کننده در مصرف آب دام است. تغذیه گاو و گوسفند با استفاده از علوفه خشک، عطش آنها را افزایش می دهد. در حالی که استفاده از علوفه تر مصرف آب را کاهش می دهد. دلیل این موضوع آب موجود در علوفه تر است که بخشی از عطش حیوان را از بین می برد.

بیشتر بخوانید:

بیماری اکتینومیکوزیس در گاو

انواع انگل های گوسفند

کمبود سلنیوم در گوسفند

به دفعات و همیشه آب برای دام فراهم کنید

تحقیقات و آزمایش‌های صورت گرفته در دامداری‌ها نیز تأثیر مثبت آب تازه بر سلامت دام‌های جوان و عملکرد آنها را ثابت کرده است.

مصرف آب اضافی در دام ، حتی در اوایل سن گوساله‌ها – زمانی که با شیر تغذیه می‌شوند – باعث افزایش رشد و مصرف جیره آغازین می‌شود.

همچنین، این امکان را برای گوساله فراهم می‌کند که بتوانند در طی بیماری مانند اسهال، مجدداً آب بدن خود را به‌دست آورند.

همان‌طور که اکثر کارگران گوساله‌دانی معتقدند، صرف کار بیشتر در جهت فراهم کردن آب تازه و تمیز برای گوساله سودمند است.

به‌طور حتم، گوساله‌ها باید در طول ماه‌های گرم تابستان آب تازه و تمیز دریافت کنند ولی در طول ماه‌های سرد نیز باید به اندازه کافی آب مصرف کنند.

ارزیابی سامانه آب دهی در جایگاه گوساله‌ها

باید به گاوهای تازه‌زا، به‌خصوص گاوهایی که بعد از زایمان با مشکل مواجه شدند با دست آب ولرم داده شود همچنین، باید اطمینان حاصل شود که یک سامانه آب‌رسانی مناسب برای گاوهای تازه‌زا بلافاصله بعد از زایمان فراهم شود.

به‌واسطه این سامانه برای گاوها این امکان فراهم می‌شود که بلافاصله بعد از زایمان بتوانند آب ازدست رفته بدن خود را مجدداً به‌دست آورند.

فراهم کردن سریع آب تازه و تمیز برای گاوهای تازه‌زا، قبل از این که به جایگاه گروهی گاوهای تازه‌زا منتقل شوند نیز بسیار اهمیت دارد.

مقالات زیادی در رابطه با اهمیت کیفیت آب بر عملکرد دام‌های شیری نوشته شده است. کافی است که اهمیت کنترل روزانه آب نوشیدنی گله نیز ذکر شود.

آزمایشگاه‌های مختلف پیشنهاد می‌کنند که روی آب دام‌ها آزمایش‌های تعیین کیفیت صورت گیرد تا مشخص شود که آیا عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در دامنه قابل قبولی قرار دارند یا خیر؟ این آزمایش‌ها نسبتاً ارزان قیمت هستند و لازم است که همیشه انجام شوند.

تاکنون مواردی را که آب با کیفیت بد باعث اختلال در سلامت گله شده، تجربه شده است. عنصرهای سخت، نمک، آهن و دیگر ترکیباتی که شکمبه به‌خوبی آنها را هضم نمی‌کند، می‌توانند به عملکرد ضعیف و بیماری دام – سرعت دهند.

کیفیت آب تا جایی که مربوط به آلودگی می‌شود نباید فراموش شود. باکتری‌ها، ویروس‌ها، آلودگی‌های ادراری و مدفوعی به همراه خوراکی که از دهان گاو می‌ریزند، موارد ناخوشایندی هستند که معمولاً در آبشخور ديده می‌شوند و کیفیت آب را به سرعت تغییر می‌دهند.

تمیز کردن آبشخور یکی از کارهایی است که در فهرست روزانه دامداری‌ها قرار دارد.

فاصله زمانی مناسب بین هر دفعه نظافت آبشخور به عواملی مانند گرما، رطوبت، اندازه بهاربند و غيره بستگی دارد، تلاش در حفظ کیفیت آب یکی از اولویت‌های دامداری‌های بزرگ است.

میزان و فضای آبشخور برای هر گاو باید چه مقدار باشد؟

طی چند سال گذشته، دسترسی گاوها به آبشخورها به‌طور ویژه توجه شده است. در مقالات چاپ شده در زمینه دامپروری، ذکر شده است که فضای آبشخور برای هر رأس گاو دوشا باید بین ۷.۵ تا ۱۰ سانتی‌متر باشد.

فضای آبشخوری که می‌تواند بر عملکرد دام مؤثر باشد مورد محاسبه واقع شد.

میزان شیر تولیدی گاوهای خوب (۴۰.۷ کیلوگرم به ازای هر رأس) است و فضای خطی آبشخور محاسبه شده برای هر رأس ۶.۲۵ سانتی‌متر بود.

فراهم کردن فضای آبشخور اضافی برای هر گاو می‌تواند برای گاو مفید باشد. شاید این مورد گلوگاهی برای تولید شير و سلامت بهتر گاو باشد.

رفتار گاوها را در آخور هر روز مشاهده کرده‌ایم. گاوهای مهاجم در آخور غالب‌تر هستند. به‌طور واضح، این اتفاق در آبشخور نیز صورت می‌گیرد.

چندین گاو می‌توانند تجمع کنند (به‌خصوص مواقعی که در معرض تنش گرمایی قرار دارند و مسیر را برای مدتی مسدود کنند. بسیاری از دامداری‌ها لوله‌های قطور و بلند را به‌عنوان آبشخورهای اضافی در مسیر گذر گاوها از بهاربند به سالن شیردوشی و برعکس نصب کرده‌اند.

بسیاری از مشتریان در دو سکوی خروج از سالن شیردوشی آبشخورهایی نصب کرده‌اند. گاوها بعد از این که دوشیده می‌شوند از سکوها بالا می‌روند و از آبشخورها در طول مسیر دیوار خارجی آب فراوان می‌نوشند.

اکثر دامداری‌ها در نظر گرفتن فضای آبشخور اضافی را از الزامات می‌داند. افزایش ارتفاع آبشخوری‌های نصب شده در راهروهای سیمانی باعث کاهش آلودگی آب که ناشی از پاشیدن فضولات است، می‌شود.

نصب آبشخورها در مرکز گذرگاه به‌طور مؤثر فضای آبشخور را دو برابر می‌کند. به‌خاطر داشته باشید اکثر گاوهای دوشا باتوجه به تلقيح، تولید شیر و شرایط محیطی به ۷۵.۵ الی ۱۵۱.۴ لیتر آب نیاز دارند.

جیره‌های کاملا مخلوط مرطوب را امتحان کنید

بسیاری از دامداری‌ها در حال‌حاضر آب با خوراک تر (محصولات فرعی با خوراک سبز) را به TMR‌ها اضافه می‌کنند تا به ماده خشک مطلوب با دامنه ۴۵ تا ۵۵ درصدی برسند.

به‌نظر می‌رسد افزودن آب که ترکیبات خوراکی را به‌هم می‌چسباند تا حدی باعث کاهش جداسازی توسط دام شود.

برخی از دامداری‌ها، افزودن آب به TMR گاوهای شیری برای رسیدن به ماده خشک ۳۵ تا ۴۰ درصد را تجربه کرده‌اند.

این جیره‌ها در میکسرها به مدت طولانی‌تری فرآوری می‌شوند و درنتیجه، طول ذرات کوچک‌تر می‌شود و یک جیره یک دست، به‌دست می‌آید و گاوها نمی‌توانند این جیره‌ها را جدا کنند.

در حال حاضر، یک مشتری فعال از این روش استفاده می‌کند. ابتدا در استفاده از این روش کمی تردید وجود داشت اما اکنون مزیت‌های آن کاملاً مشخص شده است.

گاوها ممکن است یک ساعت وقت صرف جداسازی خوراک کنند ولی به‌نظر می‌رسد با استفاده از این روش بالاخره متوجه می‌شوند که جداسازی امکان‌پذیر نیست، پس به آخور نزدیک شده و شروع به جویدن می‌کنند و راه دسترسی به آخور برای دیگر گاوها را نیز باز می‌کنند.

این موضوع، قطعاً می‌تواند بیشتر مور مطالعه و بررسی قرار گیرد اما با این روش گله سالم، كيفيت فضولات عالی و عملکرد کلی تحسین‌برانگیز است.

مصرف خوراک یکنواخت می‌تواند باعث افزایش سلامت شکمبه و کاهش خطر ابتلا به اسیدوز تحت بالینی شود.

• گوسفند زنده